Ο Χένρι Μάρκραμ, συντονιστής του προγράμματος Blue Brain Project.
Επειτα από πολυετείς έρευνες, 82 επιστήμονες από πολλά ερευνητικά κέντρα σε ολόκληρο τον κόσμο κατάφεραν το θεωρούμενο ως ακατόρθωτο: να ανακατασκευάσουν τμήμα του εγκεφάλου ενός ποντικού στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η έρευνα υποστηρίχθηκε από το Πρόγραμμα Ανθρώπινου Εγκεφάλου, ένα ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα διάρκειας δέκα ετών και κόστους που υπερβαίνει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ, ενώ η δημοσιοποίηση του επιστημονικού επιτεύγματος έγινε από το Blue Brain Project, το οποίο στοχεύει στην ανάπλαση του εγκεφάλου του ποντικού, και τελικά του ανθρώπου, στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αμφότερα τα ερευνητικά προγράμματα δέχθηκαν πλήθος επικρίσεων και θεωρούνται αμφιλεγόμενα. Εκατοντάδες νευρολόγοι, εξάλλου, υπέγραψαν το 2014 ανοικτή επιστολή με την οποία κατήγγειλαν το συνολικό πρόγραμμα, αμφισβητώντας ταυτόχρονα το πόσο θα μπορούσε να είναι εφικτή η ανάπλαση ενός εγκεφάλου στο κομπιούτερ. Ο Χένρι Μάρκραμ, του ομοσπονδιακού πολυτεχνείου της Λωζάννης, o oποίος συντονίζει και τα δύο επιστημονικά προγράμματα, τόνισε ότι αυτό που πέτυχε μαζί με τους συνεργάτες του είναι απλώς το πρωτόλειο ενός λειτουργικού χάρτη τριάντα χιλιάδων εγκεφαλικών κυττάρων...
Ωστόσο δεν θα πρέπει το επίτευγμά τους να θεωρηθεί έμπρακτη επιβεβαίωση της δυνατότητας να γίνει το ίδιο και με τον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο οποίος, αξίζει να σημειωθεί, διαθέτει 85 δισεκατομμύρια, ή ακόμα περισσότερους, νευρώνες. Είναι, όμως, ένα πρώτο βήμα προς την ορθή κατεύθυνση.
Η Κόρι Μπάργκμαν, επικεφαλής του Ινστιτούτου Νευρωνικών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ, δήλωσε ότι το ευρωπαϊκό επίτευγμα είναι «εκπληκτικό» λόγω του πλήθους των δεδομένων που συγκέντρωσαν οι ερευνητές.
Ωστόσο, όπως υπογράμμισε, τέτοιου είδους προσομοιώσεις βρίσκονται ακόμα σε «βρεφική ηλικία» και κατά συνέπεια παραμένει ασαφές τι ακριβώς σημαίνει για τους υψηλότερους στόχους των επιστημόνων, όπως είναι η ανακατασκευή ενός ολόκληρου ανθρώπινου εγκεφάλου. «Κατασκευάσαμε ένα αεροσκάφος Β747 το οποίο πράγματι μπορεί να κινηθεί στον διάδρομο απογείωσης. Ομως ακόμα δεν το έχουμε δει να πετάει. Πάντως, τα πράγματα που έχουν γίνει μέχρι αυτή τη στιγμή υπόσχονται πολλά» επισημαίνει η δρ Μπάργκμαν.
Η ανακατασκευή που οραματίζεται ο δρ Μάρκραμ θα αποτελέσει ερευνητικό εργαλείο με το οποίο θα καταστεί δυνατή η κωδικοποίηση κάποιων χαρακτηριστικών των νευρώνων και των συνάψεών τους, χαρακτηριστικά τα οποία είναι κοινά σε όλους τους εγκεφάλους. Δεν πρόκειται για ένα μελλοντολογικό όραμα όπως είναι, παραδείγματος χάρη, η μεταφορά και αποθήκευση της ανθρώπινης προσωπικότητας σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Προκειμένου να οικοδομηθεί η ψηφιακή εκδοχή του τμήματος του εγκεφάλου ποντικού, οι ερευνητές δεν κατέγραψαν τα χαρακτηριστικά κάθε μεμονωμένου κυττάρου, αλλά χρησιμοποίησαν τα στοιχεία που συνέλεξαν σχετικά με κάποια κύτταρα, προκειμένου να κάνουν μία πρόβλεψη σχετικά με το πώς πρέπει να μοιάζει ολόκληρος ο εγκέφαλος. Στη συνέχεια προχώρησαν σε προσομοιώσεις κάποιων ειδών εγκεφαλικής λειτουργίας και διαπίστωσαν ότι η ανακατασκευή λειτουργούσε σαν ζωντανός ιστός.
Η μελέτη των ερευνητών δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Cell και είναι από τις μεγαλύτερες νευροβιολογικές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα. Ενώ καταφέραμε να δημιουργήσουμε εκ του μηδενός εγκέφαλο ποντικού, μία άλλη επιστημονική ανακάλυψη κάνει αυτά που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα να τρίζουν συθέμελα. Είναι δυνατόν να χάσουμε τα περιττά κιλά όχι με εξαντλητικές δίαιτες και εντατική σωματική δραστηριότητα, αλλά, όπως έδειξαν έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε πειραματόζωα, με την ενεργοποίηση των νευρικών κυττάρων που ανιχνεύονται στο λίπος.
Η νέα έρευνα υποδεικνύει ότι ο εγκέφαλος μπορεί μέσω του νευρικού συστήματος να διασπάσει τον λιπώδη ιστό χωρίς να επέμβει η λεπτίνη.
Η ενεργοποίηση των νευρικών κυττάρων του λίπους οδηγεί στην έκκριση της νορεπινεφρίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που «πυροδοτεί» μια αλυσίδα βιοχημικών αντιδράσεων στο εσωτερικό των κυττάρων λίπους, που καταλήγουν στην καταστροφή τους.
www.kathimerini.gr
