 |
| Δημήτρης Νανόπουλος, Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών |
Τον Ιανουάριο του 2008 ο καθηγητής Πίτερ Χιγκς δήλωνε: «Είµαι 90% βέβαιος πως ο επιταχυντής του CERN θα εντοπίσει τελικά το µποζόνιο, ακόµη και αν χρειαστούν µήνες αναλύσεων. Αν δεν το βρούµε ως τον Μάιο του 2009, που κλείνω τα 80, θα πω στον γιατρό µου να µε κρατήσει ζωντανό λίγο παραπάνω».
Τελικά χρειάστηκε να κρατηθεί ζωντανός τριάντα µήνες παραπάνω ο υγιέστατος 83χρονος σήµερα καθηγητής Χιγκς για να ακούσει την περασµένη Τρίτη (13 ∆εκεµβρίου) ότι το σωµατίδιο που φέρει το όνοµά του στην ουσία βρέθηκε. Αν µάλιστα κρατηθεί και άλλους δώδεκα µήνες στη ζωή, τότε τον ∆εκέµβριο του 2012 θα παραλάβει ένα από τα πιο προβλέψιµα Νοµπέλ Φυσικής που έχουν δοθεί ποτέ. Και αν θα πάρει το βραβείο Νοµπέλ δεν θα το πάρει µόνο ο Χιγκς, θα το πάρουν και ο Εγκλέρ και ο Μπρουτ που ήταν οι συνεργάτες του στην ανάπτυξη αυτής της θεωρίας.
Δεν ξέρω κανένα σωματίδιο του Θεού ή του Διαβόλου . Οι επιστήμονες δεν χρησιμοποιούν τέτοιες εκφράσεις. Αυτό που βρέθηκε λέγεται σωματίδιο του Higgs και σήμερα παρότι ήμουν σίγουρος εδώ και χρόνια , αυτό που άκουσα ήταν μουσική στα αφτιά μου. Ειναι η πιο ευτυχισμένη ημέρα της δικής μου ζωής αλλά και πάρα πολλών ακόμη επιστημόνων σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Τελικά η επιστήμη θα χωρίζεται πλεον χρονολογικά σε π.Χ. προ σωματιδίου Χιγκς και μ.Χ;
Ναι για μένα και για πάρα πολλούς η σημερινή ημέρα ορίζει το πριν και το μετά. Είναι μια σημαδιακή ημέρα. Μιλάμε για το σωματίδιο το οποίο δημιουργεί τη μάζα σε όλα τα υπόλοιπα σωματίδια που υπάρχουν. Είναι η μάνα όλων των μαζών.
Και για να το καταλάβουμε ίσως καλύτερα, με ποια προηγούμενη επιστημονική ανακάλυψη θα συγκρίνατε αυτήν εδώ;
Θα την συνέκρινα ίσως με την ανακάλυψη της αντιύλης από τον Άντερσον το 1932. Είχα πει πολλές φορές ότι αν δεν βρεθεί το σωματίδιο Χιγκς, τότε η δική μας γενιά έχει πάρει επιστημονικά τη ζωή της εντελώς λάθος και θα πάω για ψάρεμα σε κάποιο νησάκι. Εκτός από το ότι το σωματίδιο Χιγκς φώναξε εδώ είμαι , είναι σημαντικό και το πόση μάζα έχει τελικά. Βρίσκεται στα 125 GeV συν πλην ένα. Θα μπορούσε να έχει από εκατό φορές τη μάζα του πρωτονίου και να φτάνει ως χίλιες φορές. Μιλάμε για μία πολύ μεγάλη περιοχή. Είναι όμως πάρα πολύ σημαντικό ότι το βλέπουν στην περιοχή αυτήν ακριβώς η οποία είχε προβλεφθεί ότι πρέπει να είναι των 125 Gev.
Αφού τα σωματίδια Χιγκς δίνουν μάζα σε όλα τα υπόλοιπα σώματα, έχουμε και εμείς στο σώμα μας σωματίδια Χιγκς;
Εννοείται. Με την έννοια αυτή έχουμε και στον οργανισμό μας τέτοια σωματίδια.
Υπάρχει πιθανότητα κακής χρήσης αυτού του σωματιδίου , όπως έγινε με την πυρηνική ενέργεια;
Όταν ρώταγαν τον Ράδερφορντ και τον Αινστάιν τις δεκαετίες του 10 και του 20 αν αυτά που ανακάλυπταν τότε είχαν καμία σχέση με τη ζωή μας, αυτοί έλεγαν όχι, απλά έτσι θα καταλάβουμε καλύτερα τον κόσμο, και όμως είδατε μετά πως χρησιμοποιήθηκαν οι ανακαλύψεις τους. Πότέ δεν πρέπει να λες ποτέ, αλλά με την έννοια του άμεσου μέλλοντος δεν βλέπω να έχει κανενός είδους εφαρμογή.
Ενώ όμως η ύπαρξη του σωματιδίου προτάθηκε από τον Βρετανό Χιγκς, ο τρόπος που ανακαλύφθηκε τελικά είναι αρκετά ελληνικής προέλευσης. Είμαι πολύ ευτυχισμένος γιατί ο τρόπος που παράγουν το σωματίδιο Χικς βασίζεται σε δύο εργασίες μου, η μία του 1976 στο Cern με τον Τζον Έλις και η άλλη του 1978 στο Χάρβαρντ με τον Σέλντον Γκλάσοου. Όπως μου είχε πει πριν από χρόνια ο μεγάλος φυσικός, ο Γκέλμαν, αυτός που έχει ανακαλύψει τα quarks, εσείς οι Έλληνες το ξεκινήσατε πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια και μου φαίνεται ότι εσείς οι Νεοέλληνες θα το τελείωσετε. Χαίρομαι πάρα πολύ που εμείς οι Έλληνες είμαστε στο κέντρο των πραγμάτων και στις προβλέψεις για τηα μάζα του μποζονίου του Χιγκς αλλά και πειραματικά. Και νομίζω ότι αυτό πρέπει να μας κάνει υπερήφανους και να μας ανεβάσει κάπως ψυχολογικά. Όλος ο κόσμος ζει σε μία πραγματικά δύσκολη εποχή και τουλάχιστον συμβαίνουν τέτοια γεγονότα για να αποδεικνύουν τη μεγαλοσύνη του ανθρώπου.
Αυτή η ανακάλυψη νομίζετε ότι περισσότερο θα ενοποιήσει τους ανθρώπους ή μπορεί να τους διχάσει σε σχέση με τον Θεό και το Σύμπαν;
Η ανακάλυψη αυτή θα ενοποιήσει τον κόσμο. Η επιστήμη είναι ανεξάρτητη και τέτοιες ανακαλύψεις που αποδεικνύουν τη μεγαλοσύνη του ανθρώπινου πνεύματος μας αγκαλιάζουν όλους. Η επιστήμη παίζει και πρέπει να παίζει τεράστιο ρόλο σε αυτή την ενοποίηση των ανθρώπων.
Ποιος πιστεύεται ότι θα άξιζε να ζει σήμερα για να ακούσει αυτή την ανακάλυψη;
Σίγουρα η παρέα Θαλής, Ηράκλειτος, Αναξίμανδρος, Πυθαγόρας και Δημόκριτος θα ήταν εκστασιασμένοι σήμερα. Αυτοί που κοίταξαν τον κόσμο και είπαν εγώ τον κόσμο αυτόν θα τον καταλάβω με λογική. Όλο το όνειρό τους, γενιά με τη γενιά, είναι πραγματοποιήσιμο τώρα. Και από τους νεότερους ο Αινστάιν.
Δεν είναι εκπληκτικά αντιφατικό ότι ο άνθρωπος ο οποίος είναι σχεδόν το απόλυτο τίποτα στο Σύμπαν, είναι παράλληλα και τόσο σημαντικός ώστε να μπορεί να φτάνει τόσο βαθιά στην εξήγηση του Σύμπαντος;
Νομίζω ότι θα πεθάνω και αυτό θα είναι το μεγαλύτερο μυστήριο για εμένα. Ενώ είμαστε αυτά τα ανθρωπάκια μπορούμε και συλλαμβάνουμε όλα αυτά και μπορούμε να εξηγούμε τι γίνεται στην άλλη μεριά του Σύμπαντος. Είμαστε πεπερασμένοι σε χρόνο και σε χώρο. Σε χρόνο γιατί είμαστε καρφωμένοι στη Γη ενώ το Σύμπαν είναι άπειρο. Αλλά και στη Γη ακόμη είμασε μικρές μονάδες με 1,3 χιλίογραμμα μυαλού. Αυτό λοιπόν το μυαλό είναι το μεγαλύτερο μυστήριο στη φύση. Και όπως έλεγε ο Αινστάιν, το πιο ακατανόητο πράγμα είναι ότι το Σύμπαν είναι κατανοητό.
Υπάρχει πιθανότητα οι επιστήμονες να ψάχνετε το σωματίδιο που γέννησε το σωματίδιο Χιγκς;
Ο τελικός στόχος είναι τα super strings, οι υπερχορδές. Θα είμαστε ικανοποιημένοι για ένα διάστημα με αυτό που βρήκαμε τώρα, μετά θα έρθει η κατάθλιψη της κατάκτησης και μετά πάλι από την αρχή αλλά το ζητούμενο είναι οι υπερχορδές, αφού όλα αυτά είναι κατάλοιπά τους.
Το σωματίδιο του Χιγκς είναι κάτι σαν ορεκτικό δηλαδή;
Ναι. Το κυρίως πιάτο είναι οι υπερχορδές. Στην αρχή του Σύμπαντος οι ενέργεις ήταν τόσο μεγάλες που εκεί δούλευαν αυτές. Εγώ μιλάω για το σωματίδιο Χιγκς και το μυαλό μου είναι στο πολυσύμπαν.
Δηλαδή ακόμη και να υπάρχουν πιο προηγμένοι πολιτισμοί στο Σύμπαν, απλά θα έχουν βρει το σωματίδιο Χιγκς πριν από εμάς και θα το ονομάζουν αλλιώς;
Ακριβώς. Τα ίδια πράγματα θα βλέπουν. αλλα θα τα έχουν κατανοήσει με δικά τους σύμβολα και δεν θα το ονομάζουν μποζόνιο Χιγκς, αλλά κάπως αλλιώς στη δική τους γλώσσα συνεννόησης.
Η συνέντευξη δόθηκε στον Μάκη Προβατά και δημοσιεύθηκε στο Βήμα της Κυριακής
ΒΗΜΑ SCIENCE
