ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2011

Ένα νησί γεννιέται στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα των Καναρίων Νήσων

Λας Πάλμας
Πίδακες νερού υψώνονται 20 μέτρα από την επιφάνεια, η θάλασσα βράζει, η δυσάρεστη μυρωδιά του θείου γεμίζει την ατμόσφαιρα. Ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο κοντά στο σύμπλεγμα των Κανάριων Νήσων βρυχάται απελευθερώνοντας μεγάλες ποσότητες μάγματος. Το μάγμα εκτοξεύεται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ψύχεται και συσσωρεύεται στο βυθό σχηματίζοντας έναν ηφαιστειογενή όγκο που σταδιακά πλησιάζει την επιφάνεια, με τη φιλοδοξία να αναδυθεί ως νέο νησί. Όλα αυτά συμβαίνουν λίγο νότια του κατοικημένου νησιού Ελ Χιέρο στον Ατλαντικό, και ήδη το μάγμα απείχε μόλις 70 μέτρα από την επιφάνεια στις αρχές της εβδομάδας, ανακοίνωσε το Εθνικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο της Ισπανίας. Και καθώς ο κρατήρας ανυψώνεται, δίνες ζεστού, λασπώδους νερού εξαπλώνονται από τον κρατήρα σε αποστάσεις εκατοντάδων μέτρων. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, εκατοντάδες κάτοικοι αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν από τις νότιες ακτές του Ελ Χιέρο για να αποφύγουν τα ρεύματα τέφρας, τα αέρια και τις ελαφρόπετρες που πετάγονταν από τον υποθαλάσσιο κρατήρα. Μπορούσαν κυριολεκτικά να μυρίσουν τον κίνδυνο από το θειάφι που παρέσερνε ο αέρας...
Το Ελ Χιέρο θα μπορούσε πράγματι να κινδυνεύσει αν μια μεγάλη έκρηξη εκτοξεύσει υπέρθερμο ατμό σε μεγάλες αποστάσεις. Δεδομένου όμως ότι το ηφαίστειο δεν βρίσκεται στην ξηρά, η πιθανότητα καταστροφής θεωρείται μικρή.
Οι πρώτες ενδείξεις ηφαιστειακής δραστηριότητας ήρθαν τον Ιούλιο, όταν ξεκίνησαν οι χιλιάδες ασθενείς σεισμικές δονήσεις που συνεχίζονται ως σήμερα.Την περασμένη Κυριακή ένας σεισμός 4,3 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ σήμανε το ξύπνημα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου για μία ακόμα φορά. Οι σεισμοί αυτοί παρουσιάζουν το τυπικό μοτίβο της ροής μάγματος, ένδειξη ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα θα συνεχιστεί.
Το φαινόμενο μπορεί όχι μόνο να συνεχιστεί αλλά και να ενταθεί: Το Ηφαιστειολογικό Ινστιτούτο των Κανάριων Νήσων καταγράφει τριπλασιασμό της συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα, ένδειξη για πιθανή επικείμενη έκρηξη.
Κανάρια, παιδιά του Ηφαίστου
Το νέο ηφαίστειο νότια του Ελ Χιέρο είναι πολύ πιθανό να εξελιχθεί σε νέο νησί. Ηφαιστειακή, εξάλλου, είναι η προέλευση όλων των νησιών του συμπλέγματος.
Όπως συμβαίνει και με το σύμπλεγμα της Χαβάης, τα Κανάρια Νησιά πιστεύεται ότι βρίσκονται πάνω από έναν γιγάντιο θάλαμο μάγματος που κρύβεται βαθιά στο γήινο μανδύα. Ο θάλαμος αυτός παραμένει σε σχετικά σταθερή θέση, ενώ από πάνω του κυλούν αργά οι λιθοσφαιρικές πλάκες του φλοιού.
Το μάγμα που σπρώχνει ο θάλαμος προς την επιφάνεια διαπερνά το φλοιό και σχηματίζει το ένα νησί μετά το άλλο πάνω στον «κυλιόμενο διάδρομο» της υπερκείμενης τεκτονικής πλάκας (ένθετη αριστερά).
Ως αποτέλεσμα, τα νησιά του συμπλέγματος διατάσσονται σε μια σχεδόν ευθεία γραμμή, όπως συμβαίνει και με τα νησιά της Χαβάης.
Η περιοχή των Κανάριων παραμένει εξαιρετικά ενεργή από γεωλογική άποψη και μάλιστα έχει δημιουργήσει ανησυχία για ενδεχόμενο τσουνάμι. Στο Λα Πάλμα, στη βορειοδυτική άκρη του συμπλέγματος, ολόκληρη η δυτική πλευρά του νησιού θα μπορούσε μια μέρα να καταρρεύσει και να βυθιστεί στον Ατλαντικό, σηκώνοντας ένα φονικό κύμα που θα σάρωνε τις δυτικές ακτές των ΗΠΑ.
Όμως πολύ πριν έρθει αυτή η απόλυτη καταστροφή, το σύμπλεγμα των Κανάριων θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με ένα ακόμα μέλος.
Σύμφωνα με τον ισπανικό Τύπο, οι κάτοικοι του συμπλέγματος έχουν ήδη αρχίσει να προτείνουν ονόματα για το νέο παιδί του Ηφαίστου.
Ο αριθμός των υποθαλασσίων νησιών σε ολόκληρο τον πλανήτη εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 5.000. Δεν είναι τυχαίο ότι το 75% της λάβας που εκλύεται κάθε χρόνο στον πλανήτη προέρχεται από υποθαλάσσια ηφαίστεια.
Η διαδικασία γέννησης ηφαιστειακών νησιών δεν είναι άγνωστη στον ελλαδικό θαλάσσιο χώρο. Συμβαίνει εδώ και εκατοντάδες χρόνια και έχει οδηγήσει στον σχηματισμό πολλών νησιών, μεταξύ των οποίων η Μήλος, η Αντίμηλος, η Κίμωλος, η Θήρα, η Κως και η Νίσυρος. Η διαδικασία αυτή δεν έχει σταματήσει και γεωγραφικά εντοπίζεται στη ζώνη του λεγόμενου ηφαιστεικού τόξου του Αιγαίου. Είναι η περιοχή που ξεκινά από τα Μέθανα και φτάνει μέχρι τη Νίσυρο.
Newsroom ΔΟΛ, www.in.gr,www.tanea.gr