ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011

Αναχώρησε για Άρη ο μεγάλος ρομποτικός εξερευνητής Curiosity

Ακρωτήριο Κανάβεραλ
Η πιο φιλόδοξη μέχρι σήμερα αποστολή στον Άρη συνεχίζει την επέλαση των γήινων ρομπότ: Η NASΑ εκτόξευσε το Σάββατο το Curiosity, ένα εξάτροχο όχημα του ενός τόνου, το οποίο θα ερευνήσει αν ο γειτονικός πλανήτης είναι, ή ήταν κάποτε, φιλόξενος για τη ζωή. Φορτωμένο στην κορυφή ενός πυραύλου Atlas V, το Curiosity εκτοξεύτηκε στις 17.02 ώρα Ελλάδας. Θα φτάσει στον προορισμό του σε οκτώμισι μήνες, οπότε θα αρχίσει να εξερευνά τον μεγάλο Κρατήρα Γκέιλ, στον οποίο υπάρχουν ιζήματα που συνδέονται με τη ροή νερού...
Πολλά έχουν αλλάξει από το 1997, όταν προσεδαφίστηκε στον Άρη το Pathfinder, το πρώτο όχημα της NASA, σε μέγεθος τηλεκατευθυνόμενου αυτοκινήτου. Το 2004 ακολούθησαν τα δίδυμα ρομπότ Spirit και Opportunity, σε μέγεθος πλυντηρίου, από τα οποία το δεύτερο επιζεί ακόμα στο εχθρικό περιβάλλον. Τώρα είναι η σειρά του Curiosity, ένα αυτόνομο όχημα σε μέγεθος αυτοκινήτου, το οποίο θα χρησιμοποιήσει δέκα όργανα, ανάμεσά τους ένα κρουστικό δράπανο και ένα λέιζερ, για να εξετάσει τα γύρω πετρώματα.
Η αποστολή, κόστους 2,5 δισ. δολαρίων, έχει ονομαστική διάρκεια 23 μηνών. Δεδομένου όμως ότι το ρομπότ τροφοδοτείται από μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου (ουσιαστικά μια πυρηνική μπαταρία) η περιπέτεια θα μπορούσε να διαρκέσει πολύ περισσότερο.


Γεωλόγος στον Κρατήρα Γκέιλ
Νερό υπάρχει σήμερα στον Άρη μόνο σε μορφή πάγου, κυρίως στους δύο πόλους του πλανήτη αλλά και σε μικρό βάθος στο υπέδαφος. Η αποστολή των ρομπότ Spirit και Opportunity έδωσε ενδείξεις ότι ο πλανήτης ήταν κάποτε πιο υγρός, ωστόσο το ερώτημα παραμένει για το αν ο Άρης φιλοξενούσε ποτέ μικροβιακή ζωή.
Περισσότερες ενδείξεις θα μπορούσε να δώσει τώρα ο Κρατήρας Γκούσεβ, μια λεκάνη διαμέτρου 150 χιλιομέτρων, στο κέντρο της οποίας υπάρχει ένα βουνό ύψους 5 χιλιομέτρων.
Δορυφορικές εικόνες υποδεικνύουν ότι στη βάση αυτού του βουνού υπάρχουν ιζήματα που συνδέονται με τη ροή υγρού νερού.
Η αρχαία πρόσκρουση που δημιούργησε τον κρατήρα είναι πιθανό να αποκάλυψε κι άλλα θαμμένα μυστικά από το γεωλογικό παρελθόν του πλανήτη.
Θα χρειαστεί καιρός μέχρι το Curiosity να εξερευνήσει επαρκώς τη γιγάντια κοιλότητα. Οι μηχανικοί της αποστολής εκτιμούν ότι το ρομπότ θα να διανύει μια απόσταση περίπου 200 μέτρων την ημέρα και θα έχει αναρριχηθεί σε ένα υψόμετρο 200 μέτρων σε περίπου ένα χρόνο.
Η μεγάλη απόσταση του σασί από το έδαφος, σε συνδυασμό με τις ειδικές αναρτήσεις των τροχών, επιτρέπουν στο όχημα να υπερπηδά εμπόδια ύψους 65 εκατοστών.
Ελεγχόμενη προσεδάφιση
Για να ξεκινήσει όμως η εξερεύνηση, το ρομπότ πρέπει να προσεδαφιστεί με ασφάλεια.
Οι δύο προηγούμενες ρομποτικές αποστολές της NASA προσεδαφίστηκαν στον Άρη τυλιγμένα με αερόσακους που τα προστάτευσαν από τους κραδασμούς μετά την πτώση του με αλεξίπτωτο.
Το Curiosity είναι όμως πολύ βαρύ για κάτι τέτοιο οπότε θα προσεδαφιστεί με πιο ελεγχόμενο τρόπο, κλεισμένο μέσα σε μια κάψουλα εξοπλισμένη με πυραυλοκινητήρες.
Η NASA θα παρακολουθεί από τη Γη με αγωνία, δεδομένου ότι η φάση της καθόδου θα είναι μια από τις πιο κρίσιμες για την επιτυχία της αποστολής.
Η αποτυχία στην προσεδάφιση έχει καταδικάσει εξάλλου αρκετές προηγούμενες αποστολές στον Αρη.
Πολλές όμως δεν κατάφεραν να φτάσουν ούτε καν μέχρι τη γειτονιά του Κόκκινου Πλανήτη: Η ρωσική αποστολή Fobos-Grunt εκτοξεύτηκε στις αρχές Νοεμβρίου με το φιλόδοξο στόχο να φέρει στη Γη δείγματα από τον δορυφόρο του Άρη, Φόβο.
Το σκάφος εξήλθε με επιτυχία από την ατμόσφαιρα, απέτυχε όμως να πυροδοτήσει τον κινητήρα του και παραμένει «κολλημένο» σε χαμηλή γήινη τροχιά.
Newsroom ΔΟΛ, www.in.gr