Μηχανικοί του CERN προσπαθούν να εντοπίσουν το πρόβλημα με συσκευή ακτίνων Χ (Πηγή: Maximilien Brice/CERN)
Γενεύη
Ένα μικρό κομμάτι μετάλλου που έπεσε μέσα σε έναν μαγνήτη του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) θα μπορούσε να καθυστερήσει για εβδομάδες την επαναλειτουργία του μεγαλύτερου και ακριβότερου επιστημονικού πειράματος στον κόσμο. Το πρόβλημα έγινε αντιληπτό το περασμένο Σάββατο, στη διάρκεια γενικής δοκιμής ενόψει της ενεργοποίησης του επιταχυντή, δύο χρόνια μετά το κλείσιμό του για μια γενική αναβάθμιση...
Το μεταλλικό αντικείμενο προκάλεσε βραχυκύκλωμα στο κύκλωμα τροφοδοσίας ενός από τους χιλιάδες υπεραγώγιμους μαγνήτες που κατευθύνουν τις δέσμες πρωτονίων μέσα σε μια υπόγεια κυκλική σήραγγα μήκους 27 χιλιομέτρων.
«Ένα μικρό μεταλλικό αντικείμενο βρίσκεται μέσα σε αυτό που ονομάζουμε κουτί διόδου»δήλωσε ο Λιν Έβανς, ο φυσικός που είχε τεθεί επικεφαλής του σχεδιασμού και της κατασκευής του επιταχυντή στο ευρωπαϊκό εργαστήριο CERN στη Γενεύη.
Όπως ανακοίνωσε το εργαστήριο την Πέμπτη, η θέση του βραχυκυκλώματος εντοπίστηκε με την ελεγχόμενη διοχέτευση ηλεκτρικού ρεύματος και ακτινογραφίες.
Προβλήματα τέτοιου είδους ήταν εν πολλοίς αναμενόμενα, καθώς στη διάρκεια των εργασιών αναβάθμισης, η σήραγγα των 27 χιλιομέτρων χρειάστηκε να ανοιχθεί κάθε 20 μέτρα. Οι 10.000 χιλιάδες μαγνήτες που καθοδηγούν τα πρωτόνια στην κυκλική κούρσα τους ελέγχθηκαν, ενισχύθηκαν και εξοπλίστηκαν με νέο σύστημα που τους ψύχει στους -273 βαθμούς Κελσίου, κοντά στο απόλυτο μηδέν.
Καθυστέρηση αγνώστου διαρκείας
Οι υπεύθυνοι του LHC προγραμμάτιζαν να ενεργοποιήσουν αυτήν την εβδομάδα τις δύο δέσμες πρωτονίων που κινούνται με αντίθετη φορά μέσα στο κυκλικό τούνελ.
Αυτό θα καθυστερήσει μέρες ή και μήνες λόγω του τελευταίου προβλήματος, για την αντιμετώπιση του οποίου υπάρχουν τρεις πιθανές λύσεις: πρώτον, οι μηχανικοί θα μπορούσαν να διοχετεύσουν ελεγχόμενους παλμούς ηλεκτρικού ρεύματος για να λιώσουν το μεταλλικό αντικείμενο· δεύτερον, να προσπαθήσουν να το μετακινήσουν από τη θέση του με ριπές ερίου ηλίου σε υψηλή πίεση. Στο χειρότερο σενάριο, θα πρέπει να ανοίξουν ένα ολόκληρο τμήμα της σήραγγας, να επαναφέρουν τους μαγνήτες σε θερμοκρασία δωματίου, να αφαιρέσουν το αντικείμενο και στη συνέχεια να ψύξουν εκ νέου το σύστημα. Μια τέτοια προσπάθεια θα απαιτούσε γύρω στις έξι εβδομάδες, εκτιμά το CERΝ.
Οι συγκρούσεις πρωτονίων στον LHC προγραμματίζεται να αρχίσουν δύο μήνες μετά την ενεργοποίηση των δύο δεσμών.
Οι γιγάντιοι ανιχνευτές του LHC καταγράφουν όλα τα υποατομικά σωματίδια που παράγονται από τις εκρήξεις και στέλνουν έναν ωκεανό δεδομένων σε ένα γιγάντιο υπολογιστικό κέντρο.
Μετά την ιστορική ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς το 2012, ενός βασικού εξαρτήματος στο μηχανισμό μέσω του οποίου η ύλη αποκτά τη μάζα της, ο LHC θα μπορούσε τώρα να δώσει απαντήσεις για τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη, τη θεωρία της υπερσυμμετρίας και τις επιπλέον διαστάσεις που ορισμένοι φυσικοί πιστεύουν ότι κρύβονται στο Σύμπαν.
www.tovima.gr
