Μοναχικός πλανήτης περιφέρεται στο Σύμπαν

Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανήτη PSO J318.5-22.

Ένα γιγάντιος πλανήτης, έξι φορές μεγαλύτερος από το Δία, βρέθηκε να πλανάται μόνος του στο Σύμπαν, δίχως τη συντροφιά κάποιου άστρου. Πρόκειται για τον PSO J318.5-22, ο οποίος βρίσκεται στη «γειτονιά» μας, μόνο 80 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Είναι ένας  πολύ νεαρός πλανήτης, που σχηματίστηκε πριν από 12 εκατομμύρια χρόνια.  Τον εντόπισε μια διεθνής ομάδα αστρονόμων από την αχνή του υπέρυθρη ακτινοβολία. «Δεν έχουμε ξαναδεί ένα αντικείμενο σαν αυτό. Έχει όλα τα χαρακτηριστικά νεαρών πλανητών που ανήκουν σε κάποιο ηλιακό σύστημα, όμως περιφέρεται μόνο του», λέει ο Δρ. Μάικλ Λιου ερευνητής αστρονόμος του πανεπιστημίου της Χαβάη. Ο πλανήτης αυτός είναι ίσως το ελαφρύτερο σώμα που έχουμε παρατηρήσει μέχρι σήμερα, το οποίο δεν ανήκει σε αστρικό σύστημα...

Τα τελευταία χρόνια, έχει κορυφωθεί το ενδιαφέρον για την εξεύρεση πλανητών εκτός του Ηλιακού μας Συστήματος, καθώς η πρόοδος της τεχνολογίας και τα διαστημικά τηλεσκόπια έχουν δώσει αυτή τη δυνατότητα. Η μέθοδος που ακολουθείται είναι η μελέτη της μεταβολής της φωτεινότητας των άστρων: όταν ο εξωπλανήτης παρεμβάλλεται μεταξύ του άστρου και της Γης, η φωτεινότητα που λαμβάνουμε από το άστρο μειώνεται. Αν το φαινόμενο αυτό έχει μία περιοδικότητα, υποδεικνύει την ύπαρξη ενός πλανήτη γύρω από το άστρο. Με αυτόν τον τρόπο μέχρι σήμερα έχουμε καταγράψει παραπάνω από 1.000 καταγεγραμμένοι εξωπλανήτες, σε μία λίστα που επιμηκύνεται καθημερινά.

Αυτή η μέθοδος δεν ήταν προφανώς η κατάλληλη για την εύρεση του  PSO J318.5-22, ο οποίος ανακαλύφθηκε με άμεση παρατήρηση. Το γεγονός πως δεν υπάρχει ένα άστρο κοντά του που να επικαλύπτει την ακτινοβολία του, δίνει στους αστρονόμους μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν τι συμβαίνει σε αυτούς τους αερώδεις γίγαντες στα πρώτα στάδια της ζωής τους.

Η ανακάλυψή του έγινε στα πλαίσια μιας έρευνας για αποτυχημένα άστρα, που αποκαλούνται καφέ νάνοι. Πρόκειται για ουράνια σώματα που είναι μεγαλύτερα από πλανήτες αλλά και λίγο μικρότερα από άστρα, τα οποία δεν έχουν την απαιτούμενη μάζα για να συντηρήσουν τις πυρηνικές αντιδράσεις που χαρακτηρίζουν ένα άστρο. Τα σώματα αυτά εκπέμπουν μια κοκκινωπή ψυχρή ακτινοβολία. Ψάχνοντας για καφέ νάνους, οι αστρονόμοι παρατήρησαν ένα αχνότερο σήμα, από τον PSO J318.5-22.

Η ομάδα παρακολουθούσε τον πλανήτη για παραπάνω από δύο χρόνια, χρησιμοποιώντας μια πληθώρα επίγειων τηλεσκοπίων. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις τους, ο πλανήτης αν και δεν ανήκει σε κάποιο άστρο, κινείται στην περιοχή του αστερισμού Beta Pictoris.

Η έρευνά τους δημοσιεύεται στο περιοδικό Astrophysical Journal Letters.

www.naftemporiki.gr