ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2013

Το Big Bang στο μικροσκόπιο

Επιστήμονες εξετάζουν θεωρίες της Μεγάλης Έκρηξης αντικαθιστώντας το τηλεσκόπιο με το μικροσκόπιο. Αντιπαραβάλλοντας τις ομοιότητες μεταξύ της δομής των κρυστάλλων και της κατάστασης του κόσμου στο νεαρό σύμπαν, κατάφεραν να εξερευνήσουν το σχηματισμό των κοσμικών χορδών, ένα φαινόμενο το οποίο δεν έχει εξακριβωθεί ακόμα. Αυτές οι λεγόμενες «τοπολογικές ατέλειες» εκτιμάται ότι σχηματίστηκαν όπως το σύμπαν διαστελλόταν λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη...
Η μελέτη του σχηματισμού και της πρώιμης ανάπτυξης του σύμπαντος έχει αντικειμενικές δυσκολίες καθώς είναι αδύνατο να αναπαραχθεί στο εργαστήριο. Για αυτό το λόγο οι κοσμολόγοι και οι αστροφυσικοί καταφεύγουν σε γιγάντια τηλεσκόπια που βρίσκονται σε τροχιά στο διάστημα. Μέσω αυτών μπορούν να παρατηρήσουν την κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων, ένα είδος ηχούς (και απόδειξης) της Μεγάλης Έκρηξης που μπορεί να αποκαλύψει σημαντικά δεδομένα των διαδικασιών του νεαρού σύμπαντος.
Τα τελευταία χρόνια η επιστήμη υλικών έχει συνδυαστεί με την κοσμολογία και προσφέρει νέες προοπτικές, χρησιμοποιώντας υπερυπολογιστές και μικροσκόπια. Σε αυτό το πεδίο ανήκουν οι καθηγητές Νίκολα Σπάλντιν και Μάνφρεντ Φήμπιγκ του Πανεπιστημίου ΕΤΗ της Ζυρίχης. Οι ερευνητικές τους ομάδες χρησιμοποίησαν μικρούς κρυστάλλους ενός υλικού που ονομάζεται μαγγανιώδες ύττριο.
Οι κρύσταλλοι αυτοί εμφανίζουν πολυσιδηρική συμπεριφορά, κατά την οποία ηλεκτρικά φορτία και μαγνητικά δίπολα οργανώνονται αυθόρμητα. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν με έκπληξη ότι αυτή η αυθόρμητη οργάνωση ακολουθεί τους ίδιους κανόνες που περιγράφουν το σύμπαν κατά την πρώιμη διαστολή του, όταν το σύμπαν χωρίστηκε σε ύλη και στις δυνάμεις που την συγκρατούν.
Κατά το πρώτο κλάσμα δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, πιστεύεται ότι το σύμπαν βίωσε μία αλλαγή φάσης, κατά την οποία η συμμετρία του άλλαξε στα θεμέλιά της. Σύμφωνα με την κοσμολογική θεωρία, αυτό το γεγονός οδήγησε στη δημιουργία αυτών των τοπολογικών ατελειών στην κατά τα άλλα ομοιόμορφη δομή του σύμπαντος, τις αποκαλούμενες κοσμικές χορδές. Οι χορδές αυτές δεν έχουν παρατηρηθεί ακόμα, αλλά οι φυσικοί Κίμπλ και Ζούρεκ διατύπωσαν τον βασικό νόμο που προβλέπει πόσες από αυτές θα δημιουργούνταν υπό ορισμένες συνθήκες.
Η επαλήθευση του διάσημου κανόνα Κίμπλ - Ζούρεκ αποτελούσε στόχο της επιστημονικής κοινότητας για αρκετά χρόνια, μιας και θα οδηγούσε στην καλύτερη κατανόηση του σχηματισμού του σύμπαντός μας. Οι ερευνητές του ΕΤΗ ισχυρίζονται ότι κατάφεραν να τον επαληθεύσουν για πρώτη φορά στην ιστορία, χρησιμοποιώντας παραλληλίες μεταξύ των συμμετρικών ιδιοτήτων του νεαρού σύμπαντος και των κρυστάλλων μαγγανιωδούς υττρίου.
Αφού απέδειξαν ότι τα δύο φυσικά μοντέλα έχουν τις ίδιες συμμετρικές ιδιότητες, μπόρεσαν να υπολογίσουν την πυκνότητα των αναμενόμενων ατελειών από τον κανόνα Κίμπλ - Ζούρεκ χρησιμοποιώντας τον υπερυπολογιστή «Μόντε Ρόζα».
Οι ερευνητές προκάλεσαν στο εργαστήριο μία κρυσταλλογραφική αλλαγή φάσης, και αφού πάγωσαν τους κρυστάλλους, μέτρησαν τις ατέλειες που σχηματίστηκαν χρησιμοποιώντας ένα ατομικό μικροσκόπιο. Ο αριθμός τους ήταν ίδιος με αυτόν που προέβλεπε ο κανόνας Κίμπλ - Ζούρεκ.
Οι επιστήμονες, αφού κατάφεραν αυτό που πολυάριθμες έρευνες είχαν αποτύχει να αποδείξουν, δήλωσαν ότι στη συνέχεια σκοπεύουν να εξετάσουν εναλλακτικά σενάρια για τον χρόνο αμέσως μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, όπως την πιθανότητα το σύμπαν να επεκτάθηκε πολύ πιο γρήγορα από ότι πιστεύεται έως τώρα. 
www.naftemporiki.gr