Η Γαία (Gaia), το νέο ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο που θα καταγράψει με ακρίβεια τη θέση και την ταχύτητα τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίου άστρων του Γαλαξία μας, εντόπισε τυχαία την πρώτη της έκρηξη υπερκαινοφανούς (σουπερνόβα) η οποία συνέβη σε ένα μακρινό γαλαξία. Η Γαία, η οποία ξεκίνησε να λαμβάνει παρατηρήσεις στις 25 Ιουλίου, σαρώνει τον ουρανό ανά τακτά χρονικά διαστήματα έτσι ώστε το καθένα από το ένα δισεκατομμύριο άστρα που έχει στο στόχαστρό της να καταγραφεί τουλάχιστον 70 φορές στα επόμενα πέντε χρόνια, με στόχο την εξακρίβωση της τροχιάς και της ταχύτητάς του εντός του Γαλαξία...
«Καθώς η Γαία κοιτάει κάθε τμήμα του ουρανού ξανά και ξανά, έχουμε μία ευκαιρία να εντοπίσουμε χιλιάδες άλλες παροδικές πηγές που μπορεί να είναι σημάδια ορισμένων από τα πιο ισχυρά φαινόμενα στο Σύμπαν, όπως αυτή η σουπερνόβα», εξηγεί ο Δρ. Σάιμον Χόντζκιν, από το ινστιτούτο αστρονομίας του Κέμπριτζ και μέλος της επιστημονικής ομάδας της Γαίας.
Η κατακόρυφη αύξηση της ακτινοβολίας του μακρινού γαλαξία θα μπορούσε να οφείλεται και σε άλλες εξίσου ενεργητικές πηγές, όπως για παράδειγμα την «κατανάλωση» μεγάλης ποσότητας μάζας από μία υπερμεγέθη μαύρη τρύπα και για να εξακριβώσουν την πηγή οι ερευνητές κατέφυγαν στην ανάλυση του φάσματος της ακτινοβολίας αλλά και στην παρατήρηση του γαλαξία με επίγεια τηλεσκόπια. Η ύπαρξη σιδήρου και άλλων βαρειών στοιχείων στην ακτινοβολία αλλά και η κατανομή του φάσματος της Gaia14aaa συνιστούν πως πρόκειται τελικά για μία έκρηξη σουπερνόβα τύπου Ia (έκρηξη σε ένα δυαδικό αστρικό σύστημα δηλαδή, στο οποίο το ένα από τα δύο άστρα είναι λευκός νάνος).
Οι σουπερνόβα είναι πολύ σπάνια φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα δύο με τρεις φορές ανά αιώνα σε έναν τυπικό γαλαξία. Σε όλο τον ουρανό όμως, στον οποίο υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες προκύπτουν πολύ συχνά ευκαιρίες παρατήρησής τους που μέχρι σήμερα έμεναν σε ένα μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες. Πλέον οι επιστήμονες αναλύουν τα δεδομένα από την πρώτη έκρηξη υπερκαινοφανούς που εντόπισε η Γαία και βελτιώνοντας τις τεχνικές και το λογισμικό τους αναμένουν σε σύντομο χρονικό διάστημα την ανακάλυψη τριών παρόμοιων εκρήξεων κάθε ημέρα, πολλαπλασιάζοντας κατά ένα μεγάλο παράγοντα τα διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα για τους αστρονόμους.
www.naftemporiki.gr
