Πριν από 300 χρόνια, το εικονιζόμενο βιβλίο λίγο έλειψε να
«τορπιλίσει» την καριέρα του Ισαάκ Νεύτωνα στερώντας από την επιστήμη
ένα από τα σημαντικότερα έργα όλων των εποχών. Σήμερα, η Βασιλική Εταιρία του Λονδίνου ανάρτησε για πρώτη φορά στην
ιστοσελίδα της τις εικόνες που κοσμούν το βιβλίο των Τζον Ρέι και
Φράνσις Γουίλομπι "Historia Piscium" («Ιστορία των Ψαριών»). Σε αυτό το
σημαντικό για τις ιχθυολογικές μελέτες έργο του 1686, οι δύο επιστήμονες
περιγράφουν λεπτομερώς τα ψάρια κατατάσσοντάς τα σε ομοταξίες και
τάξεις. Οι σύγχρονοι των Ρέι και Γουίλομπι δεν αναγνώρισαν τότε την αξία του
βιβλίου με την εντυπωσιακή εικονογράφηση. Έτσι, το "Historia Piscium"
πούλησε ελάχιστα αντίτυπα και η Βασιλική Εταιρία έφθασε στα πρόθυρα της
χρεοκοπίας, μόλις 26 χρόνια μετά από την ίδρυσή της...
Η έκδοση του "Principia", στο οποίο περιλαμβάνονται οι τρεις νόμοι της
κίνησης και ο νόμος της παγκόσμιας έλξης, τράβηξε ευτυχώς την προσοχή
του αστρονόμου Έντμοντ Χέιλι, υπαλλήλου τότε της Βασιλικής Εταιρίας, ο
οποίος συγκέντρωσε τα χρήματα που απαιτούνταν για την έκδοση του
τρίτομου έργου, το 1687. Τραγική ειρωνία: αφότου τελικά εξέδωσε το
"Principia", η εταιρία ενημέρωσε το Χέιλι ότι δεν μπορούσε πλέον να
καταβάλλει το μισθό του και πως γι' αυτό θα τον πλήρωνε σε... αντίτυπα
του "Historia Piscium" που έμειναν στο ράφι.
«Παρότι μπορεί να προκαλεί έκπληξη σε κάποιους ότι τα πρώτα μέλη της
Βασιλικής Εταιρίας λίγο έλειψε να χάσουν την ευκαιρία να εκδώσουν το
"Principia" του Νεύτωνα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Χέιλι, Ρέι και
Γουίλομπι εργάζονταν την περίοδο των πρώτων ετών της Επιστημονικής
Επανάστασης», τονίζει ο Τζόναθαν Aσμορ, επικεφαλής της επιτροπής
βιβλιοθήκης της εταιρίας.
Εκτός από τα ψάρια του Γουίλομπι που ξεπήδησαν από τις σελίδες του
"Historia Piscium", το νέο αρχείο εικόνων της περιλαμβάνει πάνω από 1000
ψηφιοποιημένες εικόνες από βιβλία που εξέδωσε τους τελευταίους
τρεισήμισι αιώνες: γκραβούρες των αντικειμένων που ο Ρόμπερτ Χουκ είδε
μέσα από το μικροσκόπιο, ένα σκίτσο του βιολόγου Τόμας Χάξλεϊ, την πρώτη
εικόνα καγκουρώ όπως το είδε ο εξερευνητής Τζέιμς Κουκ κ.α.
www.naftemporiki.gr
