Αριστερά η Ευρώπη σε εικόνα πραγματικού χρώματος από την αποστολή
Galileo. Η εικόνα δεξιά έχει υποστεί επεξεργασία για να αναδειχθούν τα
επιφανειακά χαρακτηριστικά. Οι γραμμές αντιστοιχούν σε ρωγμές στον πάγο.
Credit:NASA
Ουάσινγκτον
Η παγωμένη επιφάνεια της
Ευρώπης, αυτού του αινιγματικού δορυφόρου του Δία, περιέχει σχετικά
μεγάλες ποσότητες υπεροξειδίου του υδρογόνου, το οποίο θα μπορούσε να
αποτελεί πηγή ενέργειας για τα μικρόβια που ενδεχομένως κρύβονται στον
υπόγειο ωκεανό του φεγγαριού, ανακοίνωσαν ερευνητές της NASA. «Η ζωή όπως τη γνωρίζουμε χρειάζεται υγρό νερό, χημικά
στοιχεία όπως ο άνθρακας, το άζωτο, ο φώσφορος και το θείο, καθώς και
κάποια πηγή χημικής ενέργειας ή φωτός» δήλωσε ο Κέβιν Χαντ του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.
«Η Ευρώπη διαθέτει υγρό νερό και χημικά στοιχεία, και πιστεύουμε ότι το
υπεροξείδιο του υδρογόνου ενδέχεται να καλύπτει ένα σημαντικό μέρος των
απαιτήσεων σε ενέργεια. Η παρουσία οξειδωτικών παραγόντων όπως το
υπεροξείδιο του υδρογόνου έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην εμφάνιση σύνθετων,
πολυκύτταρων μορφών ζωής στη Γη» επισήμανε.
Η Ευρώπη, ένα από τα τέσσερα μεγάλα φεγγάρια του Δία, συγκεντρώνει εδώ
και χρόνια το ενδιαφέρον των αστροβιολόγων, καθώς υπάρχουν ισχυρές
ενδείξεις ότι κάτω από τον πάγο που καλύπτει την επιφάνεια υπάρχει ένας
παγκόσμιος ωκεανός, μέσα στον οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει
εμφανιστεί μικροβιακή ζωή (το ίδιο ισχύει εξάλλου για τον δορυφόρο του
Κρόνου Εγκέλαδο).
Το συστατικό
Το υπεροξείδιο του υδρογόνου (Η2Ο2) είναι μια υγρή, άοσμη ένωση με ισχυρές οξειδωτικές ιδιότητες. Το υδατικό του διάλειμμα, γνωστό ως οξυζενέ, χρησιμοποιείται ως απολυμαντικό.
Για τους περισσότερους ζωντανούς οργανισμούς, το υπεροξείδιο του υδρογόνου σχηματίζεται ως παραπροϊόν των μεταβολικών αντιδράσεων και πρέπει να εξουδετερώνεται από τα κύτταρα καθώς έχει ισχυρή τοξική δράση. Ορισμένα βακτήρια, πάντως, χρησιμοποιούν το υπεροξείδιο ως πηγή ενέργειας.
Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη υπεροξειδίου του υδρογόνου στην Ευρώπη ήρθαν το 1997 από την αποστολή Galileo, η οποία όμως μελέτησε ένα μικρό τμήμα του υδρογόνου. Τώρα, ο Δρ Χαντ και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» μια ανάλυση που καλύπτει μια πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια.
Η ανακάλυψη
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Keck ΙΙ στη Χαβάη για να ανιχνεύσουν τη φασματική υπογραφή του Η2Ο2 στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος. Η ουσία ανιχνεύθηκε στην πλευρά του Ευρώπης που κοιτά προς την κατεύθυνση της κίνησης του φεγγαριού, σε συγκέντρωση 20 φορές μικρότερη από ό,τι στο οξυζενέ για οικιακή χρήση.
Αυτό όμως που παραμένει άγνωστο είναι το κατά πόσο το υπεροξείδιο υπάρχει και μέσα στον ωκεανό της Ευρώπης, εκτός από την επιφάνεια που είναι σχεδόν σίγουρα νεκρή. «Στην Ευρώπη, το υπεροξείδιο θα μπορούσε να ικανοποιεί τις ενεργειακές απαιτήσεις που απαιτούνται για τη ζωή, εφόσον βέβαια αναμειγνύεται με το νερό του ωκεανού» επισήμανε ο Δρ Χάντ. Όσον αφορά το μηχανισμό σχηματισμού του υπεροξείδιου, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η ένωση δημιουργείται από το βομβαρδισμό του επιφανειακού πάγου από ισχυρή ακτινοβολία.
www.tovima.gr
Το συστατικό
Το υπεροξείδιο του υδρογόνου (Η2Ο2) είναι μια υγρή, άοσμη ένωση με ισχυρές οξειδωτικές ιδιότητες. Το υδατικό του διάλειμμα, γνωστό ως οξυζενέ, χρησιμοποιείται ως απολυμαντικό.
Για τους περισσότερους ζωντανούς οργανισμούς, το υπεροξείδιο του υδρογόνου σχηματίζεται ως παραπροϊόν των μεταβολικών αντιδράσεων και πρέπει να εξουδετερώνεται από τα κύτταρα καθώς έχει ισχυρή τοξική δράση. Ορισμένα βακτήρια, πάντως, χρησιμοποιούν το υπεροξείδιο ως πηγή ενέργειας.
Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη υπεροξειδίου του υδρογόνου στην Ευρώπη ήρθαν το 1997 από την αποστολή Galileo, η οποία όμως μελέτησε ένα μικρό τμήμα του υδρογόνου. Τώρα, ο Δρ Χαντ και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» μια ανάλυση που καλύπτει μια πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια.
Η ανακάλυψη
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Keck ΙΙ στη Χαβάη για να ανιχνεύσουν τη φασματική υπογραφή του Η2Ο2 στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος. Η ουσία ανιχνεύθηκε στην πλευρά του Ευρώπης που κοιτά προς την κατεύθυνση της κίνησης του φεγγαριού, σε συγκέντρωση 20 φορές μικρότερη από ό,τι στο οξυζενέ για οικιακή χρήση.
Αυτό όμως που παραμένει άγνωστο είναι το κατά πόσο το υπεροξείδιο υπάρχει και μέσα στον ωκεανό της Ευρώπης, εκτός από την επιφάνεια που είναι σχεδόν σίγουρα νεκρή. «Στην Ευρώπη, το υπεροξείδιο θα μπορούσε να ικανοποιεί τις ενεργειακές απαιτήσεις που απαιτούνται για τη ζωή, εφόσον βέβαια αναμειγνύεται με το νερό του ωκεανού» επισήμανε ο Δρ Χάντ. Όσον αφορά το μηχανισμό σχηματισμού του υπεροξείδιου, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η ένωση δημιουργείται από το βομβαρδισμό του επιφανειακού πάγου από ισχυρή ακτινοβολία.
www.tovima.gr
