Τα τελευταία χρόνια, μελισσοκόμους και επιστήμονες προβληματίζει η επιτάχυνση της συρρίκνωσης των πληθυσμών μελισσών ανά τον κόσμο. Το φαινόμενο είναι πλέον τόσο εκτεταμένο που περιγράφεται με τον όρο «διαταραχή κατάρρευσης αποικιών», ενώ οι συνέπειές του δεν αφορούν μόνο τις μέλισσες, αλλά και πολλά είδη καλλιεργειών, τα οποία βασίζονται σε αυτές για την επικονίασή τους. Τα αίτια του φαινομένου, που έχει παρατηρηθεί και στη χώρα μας, είναι άγνωστα. Κατά καιρούς έχει αποδοθεί σε ασθένειες, στην κλιματική αλλαγή, στα παρασιτοκτόνα, στις γενετικά μεταλλαγμένες καλλιέργειες, ακόμη και στην ακτινοβολία από τα κινητά τηλέφωνα. Τώρα, Αμερικανοί ερευνητές προσθέτουν στη λίστα ακόμη έναν πιθανό παράγοντα: μια παρασιτική μύγα...
Γράφοντας στην επιθεώρηση PLoS ONE, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο περιγράφουν μια μύγα, την Apocephalus borealis, η οποία αφήνει τα αυγά της στην κοιλιακή χώρα των μελισσών μετατρέποντάς τις σε «ζόμπι», αφού τις αναγκάζουν να εγκταλείψουν τις κυψέλες τους και να κατευθυνθούν προς μια εστία φωτός, π.χ. μια λάμπα. Σε διάστημα λίγων ημερών, έως και 13 προνύμφες σκοτώνουν τις μέλισσες βγαίνοντας από το λαιμό τους και ουσιαστικά αποκεφαλίζοντάς τις, όπως προδίδει και η επιστημονική ονομασία της μύγας.Νεκρές μέλισσες κάτω από λάμπες
Όλα άρχισαν όταν ο ερευνητής Τζον Χάφερνικ συνέλεξε μερικές νεκρές μέλισσες που βρήκε νεκρές γύρω από λάμπες εξωτερικού χώρου, στο πανεπιστήμιο. «Ως αφηρημένος καθηγητής που είμαι, άφησα το φιαλίδιο στο γραφείο μου και το ξέχασα», λέει ο καθηγητής βιολογίας. «Την επόμενη φορά που το κοίταξα, είδα ένα σωρό χρυσαλλίδες γύρω από τις μέλισσες.» Όπως αποδείχθηκε, ήταν μύγες που είχαν «καταλάβει» τις μέλισσες, οδηγώντας τις από τις κυψέλες στο θάνατό τους.
«Παρατηρώντας τις μέλισσες για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα - όσες έμεναν ζωντανές- βλέπαμε ότι πετούσαν κυκλικά χωρίς να έχουν αίσθηση προσανατολισμού», λέει ο ’ντριου Κορ από την ομάδα του Χάφερνικ προσθέτοντας ότι η συμπεριφορά τους «θυμίζει ζόμπι».
Διπλά μολυσμένες
Τα αποτελέσματα της μελέτης εξέπληξαν τους ερευνητές, οι οποίοι βρήκαν ίχνη της παρασιτικής μύγας στο 77% των κυψελών που παρατηρούσαν, σε τρεις αμερικανικές πολιτείες. Είδαν επίσης ότι οι άρρωστες μέλισσες, όπως και οι μύγες, περιείχαν γενετικό υλικό από ένα άλλο παράσιτο, αλλά και ίχνη ενός ιού που προκαλεί αλλοίωση των φτερών και ο οποίος έχει στο παρελθόν συνδεθεί με τη διαταραχή κατάρρευσης αποικιών.
Αυτή η διπλή μόλυνση, λένε οι επιστήμονες, ενδέχεται να σημαίνει ότι οι μύγες A. borealis μεταξύ άλλων διευκολύνουν την εξάπλωση άλλων παραγόντων που οδηγούν σε συρρίκνωση των πληθυσμών μελισσών.
www.naftemporiki.gr 