ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Παρασκευή 6 Ιανουαρίου 2012

«Χρονικός μανδύας» μπορεί να «κρύβει το χρόνο»

Αμερικανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν τον πρώτο «χρονικό μανδύα», μια συσκευή που μπορεί να αποκρύψει ακόμα και ολόκληρα συμβάντα από ένα παρατηρητή, στην ουσία κάνοντας τον ίδιο τον χρόνο να εξαφανιστεί. Κάτι ανάλογο είχε αναγγελθεί θεωρητικά προ καιρού, από τον καθηγητή θεωρητικής φυσικής Μάρτιν ΜακΚολ του Imperial College του Λονδίνου. Τώρα όμως υπάρχει επίσημη ανακοίνωση στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Nature» ότι επιτεύχθηκε για πρώτη φορά η πειραματική απόδειξη πως αυτό είναι δυνατό να συμβεί, έστω και αν το συμβάν που οι επιστήμονες εξαφάνισαν, κράτησε πολύ λιγότερο από το ανοιγοκλείσιμο των ματιών...
Ήταν μια αρχή για μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία, η οποία ίσως κάνει θαύματα στο μέλλον που θα θυμίζουν την επιστημονική φαντασία. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μότι Φρίντμαν και τον Αλεξάντερ Γκαέτα της Σχολής Εφαρμοσμένης Φυσικής του πανεπιστημίου Κορνέλ, σύμφωνα με τη βρετανική «Ντέιλι Μέιλ», κατάφεραν να «κρύψουν» γεγονότα που διήρκεσαν 40 τρισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, επιταχύνοντας και επιβραδύνοντας ταυτόχρονα διαφορετικά μέρη μιας ακτίνας φωτός. Στη συνέχεια, αυτά τα διαφορετικά μέρη φωτός συνδυάστηκαν από κοινού και το τελικό αποτέλεσμα ήταν οι παρατηρητές να μη δουν τι συνέβη στη διάρκεια του «κρυμμένου» χρόνου, έστω και γι' αυτό το απειροελάχιστο διάστημα. Απλούστατα η σχετική πληροφορία του συμβάντος δεν υπήρχε διαθέσιμη για να τη «διαβάσει» (δηλαδή να τη δει) ο θεατής και έτσι δεν ήταν δυνατό να υποπέσει στην αντίληψή του. Οτιδήποτε συνέβη σε αυτά τα «κρυφά» κλάσματα του δευτερολέπτου, ήταν «ανύπαρκτο» γι' αυτόν. Οι άνθρωποι βλέπουν κάτι να συμβαίνει γύρω τους, επειδή το φως φτάνει στα μάτια τους. Αν το φως -για κάποιο λόγο- πάψει να καταλήγει στα μάτια τους, τότε το συμβάν δεν έχει υπάρξει για τους παρατηρητές. Είναι σαν να διαγράφηκε μια σκηνή από το «φιλμ» των γεγονότων. Προς το παρόν πάντως, η αστυνομία δεν χρειάζεται να ανησυχεί ότι κάποιος κακοποιός θα μπορεί να κρύψει την εγκληματική πράξη του, καθώς θα πρέπει να κινηθεί πολύ-πολύ πιο γρήγορα από ένα ανθρώπινο όν για να προλάβει να «εξαφανίσει» το παράνομο γεγονός μέσα στα εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, που επιτρέπει η συσκευή να λάβει χώρα η απόκρυψη ενός συμβάντος. Όμως, από πρακτική άποψη, ακόμα και σε αυτό το αρχικό στάδιο της, η συγκεκριμένη τεχνολογία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη βελτίωση της ασφάλειας των επικοινωνιών μέσω οπτικών ινών από πιθανούς «ωτακουστές», καθώς η μεταδιδόμενη κωδικοποιημένη πληροφορία θα ήταν σαν να μην είχε σταλεί ποτέ. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι η νέα τεχνική θα μπορούσε να συνδυαστεί με την άλλη κατηγορία μανδυών αορατότητας στο χώρο, οι οποίοι «κρύβουν» αντικείμενα, έτσι ώστε τελικά να μπορέσουν να «εξαφανίσουν» ένα συμβάν τόσο στο χώρο όσο και στον χρόνο. Αφού οι δύο κατηγορίες μανδυών δουλεύουν σε διαφορετικές φυσικές διαστάσεις, τον χώρο και τον χρόνο αντίστοιχα, τίποτε δεν φαίνεται να εμποδίζει τον συνδυασμό τους, ώστε να δημιουργηθεί κάποια στιγμή ένας πλήρης χωροχρονικός μανδύας αορατότητας. Ο επόμενος στόχος των επιστημόνων είναι να αυξήσουν σιγά-σιγά την χρονική διάρκεια της απόκρυψης από την τάξη των τρισεκατομμυριοστών σε αυτή των εκατομμυριοστών ή ακόμα και των χιλιοστών του δευτερολέπτου και, παράλληλα, να πετύχουν η συσκευή τους να δουλεύει με φως που έρχεται από διαφορετικές κατευθύνσεις και όχι μόνο από μία όπως τώρα. Πάντως οι ερευνητές πιστεύουν ότι, τουλάχιστον με αυτή την τεχνική, δύσκολα θα καταφέρουν να εξαφανίσουν ένα γεγονός που να κρατά περισσότερο από 0,00012 του δευτερολέπτου. Οι μαθηματικοί υπολογισμοί δείχνουν ότι για να «κρυφτεί» ένα γεγονός διάρκειας ενός ολόκληρου δευτερολέπτου, θα έπρεπε η συσκευή απόκρυψης να έχει μήκος περίπου 30.000 χιλιόμετρα! Αντίθετα με τους μανδύες του χώρου, που συνήθως «καμπυλώνουν» το φως γύρω από τα αντικείμενα, ο μανδύας του χρόνου συμπιέζει το φως (που περνάει μέσα από ένα καλώδιο οπτικών ινών) μέσω ενός ειδικού φακού, ο οποίος αναγκάζει το μπροστινό μέρος του της ακτίνας φωτός να κινείται πιο γρήγορα και το πίσω μέρος της πιο αργά. Αυτό κάνει το φως να διαχωρίζεται, δημιουργώντας ενδιάμεσα ένα μικρό χρονικό «κενό».
Αμέσως μετά, ένας δεύτερος φακός μέσα στο καλώδιο της οπτικής ίνας αναγκάζει τα δύο μέρη του φωτός να επανενωθούν. Έτσι, η ακτίνα φωτός που εξέρχεται από την άλλη άκρη του καλωδίου, φαίνεται ολόιδια με αυτή που εισήλθε στο καλώδιο, όμως στο ενδιάμεσο διάστημα της κίνησής της υπήρξε ένα «κενό», στη διάρκεια του οποίου μπορεί να συνέβη κάτι, αλλά τη σχετική πληροφορία το φως δεν μπορεί να την μεταφέρει στον παρατηρητή που βρίσκεται στο τέλος του καλωδίου. Η όλη συσκευή-μανδύας ονομάζεται «ηλεκτρο-οπτικός διαμορφωτής».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ