ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

«Διαστημικό» λέιζερ εξακριβώνει την ποιότητα…φαγητού

Μία συσκευή λέιζερ η οποία αναπτύχθηκε για μετρήσεις στο Διάστημα, ενδεχομένως να αρχίσει να χρησιμοποιείται στη Γη, για εντελώς διαφορετικό σκοπό από αυτόν για τον οποίο σχεδιάστηκε: τον εντοπισμό «νοθευμένων» τροφίμων, και την παροχή διαβεβαιώσεων ότι το μέλι, το ελαιόλαδο και η σοκολάτα που φτάνουν στον καταναλωτή είναι «καθαρά» και όχι νοθευμένα. Πριν από επτά χρόνια, το βρετανικό RAL (Rutherford Appleton Laboratory) ξεκίνησε ένα πρόγραμμα διαστημικής έρευνας, για την ανάπτυξη μίας τεχνικής ταυτοποίησης ισοτόπων στο Διάστημα μέσω της χρήσης λέιζερ. Αν και ο εξοπλισμός ο οποίος χρησιμοποιείται για τέτοιους σκοπούς είναι γενικότερα ογκώδης και στατικός (κάτι που επιτάσσει τη συλλογή δειγμάτων και τη μεταφορά στο εργαστήριο για τα απαραίτητα τεστ), η συσκευή της RAL είναι μικρή και εξαιρετικά ακριβής, κάτι που σημαίνει πως το εν λόγω λέιζερ θα μπορούσε να αποσταλεί στο Διάστημα και να χρησιμοποιηθεί εκεί για τον εντοπισμό αερίων σε πολύ μικρές ποσότητες...
Ουσιαστικά το λέιζερ, η οπτική συχνότητα του οποίου μπορεί να μεταβάλλεται συνεχόμενα, κατευθύνεται σε ένα δείγμα, και στη συνέχεια εξετάζονται οι μεταβολές στη συχνότητά του. Τα δεδομένα που προκύπτουν επιτρέπουν και την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την «ιστορία» του δείγματος.
 Όπως είπε ο δρ. Ντάμιεν Γουάιντμαν, επικεφαλής του σχετικού τμήματος στη RAL, σκοπός του προγράμματος είναι η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος το οποίο θα μπορεί να συλλέξει στοιχεία που θα δώσουν απάντηση στο ερώτημα εάν υπήρξε κάποτε ζωή στον Άρη, εξετάζοντας το «ιστορικό» και την προέλευση του μεθανίου που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα του «Κόκκινου Πλανήτη» (εάν η προέλευση αποδειχτεί βακτηριακή, θα σημαίνει ότι ο Άρης έχει φιλοξενήσει μορφές ζωής).
Αν και το λέιζερ δεν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη στο Διάστημα, η τεχνική αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί σύντομα στη Γη, καθώς, χάρη στη χρηματοδότηση της ESA στο πλαίσιο ενός προγράμματος μεταφοράς τεχνολογίας (Technology Transfer Demonstration) , εξετάζονται οι περαιτέρω δυνατότητες της τεχνολογίας αυτής.
Στην περίπτωση των τροφίμων, η τεχνολογία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξακρίβωση της σύστασης τροφών, για να διακρίνει, για παράδειγμα, εάν ένα δείγμα μελιού είναι «καθαρό» ή αν πρόκειται για «ψεύτικο», το οποίο έχει παραχθεί από ζάχαρη, καθώς και για την διαπίστωση ύπαρξης νοθείας σε άλλα είδη όπως το ελαιόλαδο, η σοκολάτα κ.α.
www.naftemporiki.gr