ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Σάββατο 1 Μαρτίου 2014

Υπερθέαμα: Ηλιακή καταιγίδα έσπρωξε το σέλας μέχρι τη νότια Βρετανία

Το σέλας της Πέμπτης στην παραλία του Νορθάμπερλαντ στην ανατολική Βρετανία. Τη φωτογραφία τράβηξε ο χρήστης Ίαν Γκλέντινινγκ.  

Λονδίνο
Μια έκρηξη που καταγράφηκε στην επιφάνεια του Ήλιου την περασμένη Τρίτη χαρίζει στους κατοίκους της Βρετανίας ένα σπάνιο υπερθέαμα, με το βόρειο σέλας να κατεβαίνει μέχρι τα νότια της χώρας. Πολλοί έσπευσαν το βράδυ της Πέμπτης να φωτογραφίσουν τα πολύχρωμα πέπλα, ορατά συνήθως μόνο στα γεωγραφικά πλάτη της Αρκτικής. Το βόρειο και το νότιο σέλας δημιουργούνται από σωματίδια που πηγάζουν από τον Ήλιο, φτάνουν στην ατμόσφαιρα και διεγείρουν μόρια οξυγόνου και αζώτου. Η διέγερση του οξυγόνου δίνει πράσινες ή καφεκόκκινες λάμψεις, ανάλογα με την ενέργεια της σύγκρουσης, ενώ το άζωτο δίνει μπλε ή κόκκινες...
Η ασυνήθιστη εμφάνιση του σέλαος στη Βρετανία προκλήθηκε από μια «εκτίναξη στεμματικού υλικού», ουσιαστικά μια έκρηξη στην επιφάνεια του Ήλιου που εκτοξεύει στο Διάστημα δισεκατομμύρια τόνους σωματιδίων -ηλεκτρόνια, πρωτόνια και άλλα ιόντα.
Η Γη έτυχε να βρεθεί στο δρόμο ενός τέτοιου πίδακα σωματιδίων που εξαπολύθηκε στις 25 Φεβρουαρίου. Σε κανονικές συνθήκες, το μαγνητικό πεδίο της Γης εκτρέπει αυτά τα σωματίδια προς τους μαγνητικούς πόλους, οπότε το σέλας εμφανίζεται μόνο στην Αρκτική και την Ανταρκτική.

To ίδιο συμβαίνει εξάλλου στους πόλους άλλων πλανητών με μαγνητικό πεδίο, όπως το σέλας στους πόλους του Κρόνου.
Αυτή τη φορά όμως ο καταιγισμός ήταν τόσο έντονος ώστε αρκετά σωματίδια κατάφεραν να φτάσουν μέχρι το γεωγραφικό πλάτος του Έσεξ στη νότια Βρετανία.


Δεδομένου ότι αυτή την περίοδο διανύουμε το λεγόμενο ηλιακό μέγιστο, το αποκορύφωμα στον 11ετή κύκλο αυξομείωσης της ηλιακής δραστηριότητας, μια τέτοια ασυνήθιστη διόγκωση του σέλαος θα μπορούσε να επαναληφθεί τους επόμενους μήνες.

Μέχρι σήμερα, πάντως, το ηλιακό μέγιστο του 2013-2014 ήταν ιδιαίτερα ήσυχο, ίσως το πιο ήσυχο εδώ και έναν αιώνα.

Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ, www.in.gr