ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

Πονοκέφαλος στο γραφείο; Τα φώτα!

Υπάρχουν κάποιοι που έχουν μια φωτοευαισθησία. Ναι, δεν είναι λίγοι αυτοί που παραπονιούνται για πονοκεφάλους και ημικρανίες στους εργασιακούς χώρους, λόγω του φωτισμού. Οι λαμπτήρες φθορισμού (που αντικατέστησαν τις προηγούμενες δεκαετίες τους λαμπτήρες πυράκτωσης με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας) είναι ο υπεύθυνος παράγοντας, δηλαδή το ανεπαίσθητο στο μάτι αλλά όχι στον εγκέφαλο τρεμόπαιγμα (flicker) τους στα 100 Hertz (διπλάσιο της συχνότητας της τάσης της πρίζας). Η αντικατάσταση των μαγνητικών οργάνων λειτουργίας τους με ηλεκτρονικά βελτίωσε κάπως την κατάσταση, αλλά δεν έλυσε το πρόβλημα. Το flicker, που έφτανε μέχρι και το 40%, έπεσε στο 15-20%, αλλά παραμένει ενοχλητικό για κάποιους...
Θα φανταζόταν κανείς ότι με την τρίτη και νεότερη στην αγορά τεχνολογία των LED (διόδων εκπομπής φωτός) τα πράγματα θα βελτιωνόντουσαν δραματικά, μιας και αυτοί οι λαμπτήρες λειτουργούν με συνεχές ρεύμα και όχι εναλλασσόμενο. Και όμως, ενώ κάποια προϊόντα έχουν κατάλληλο κύκλωμα λειτουργίας ώστε να σταθεροποιούν το ρεύμα, άρα εκμηδενίζουν το τρεμόπαιγμα, κάποια άλλα εμφανίζουν σχεδόν παλμική λειτουργία, με το flicker στα 100 Hz να φτάνει σχεδόν το 100%. Για όσους υποφέρουν από ημικρανίες, πονοκεφάλους, ζαλάδες, ίσως και φωτοεπιληψίες, λόγω του φωτισμού σε κάποιους χώρους, αυτό δεν είναι καλό νέο.
Τα τελευταία χρόνια μελετώ το θέμα στο εργαστήριό μου και μαζί με συναδέλφους από τη Γαλλία παρουσίασα αποτελέσματα και μετρήσεις προϊόντων σε σχετικό συνέδριο στη Νέα Υόρκη (LS 13 Troy, NY). Πρότεινα μάλιστα ένα απλό τεστ για τον έλεγχο των πηγών φωτός. Το τεστ αυτό έχει μηδενικό κόστος και είναι προσβάσιμο από όλους, μιας και το μόνο που απαιτεί είναι το κινητό μας τηλέφωνο σε λειτουργία κάμερας. Η συχνότητα με την οποία ανανεώνεται η εικόνα της κάμερας είναι διαφορετική από τη συχνότητα του τρεμοπαίγματος του φωτός της πηγής (30 Hz σε σχέση με τα 100 Hz), με αποτέλεσμα η εικόνα της πηγής να μην είναι σταθερή, αλλά να χαρακτηρίζεται από σκοτεινές γραμμώσεις. Όσο πιο έντονο είναι το flicker τόσο πιο εύκολα διακρίνονται οι γραμμές πάνω στην εικόνα. Μια πηγή φωτός που εκπέμπει φως σταθερά με μηδενικό ή πολύ μικρό flicker, θα δίνει μια καθαρή εικόνα αν φωτογραφηθεί. Το τεστ αυτό μπορεί να δώσει σε κάποιον άνθρωπο με φωτοευαισθησίες τη δυνατότητα να ελέγξει το φωτιστικό περιβάλλον του. Οι μελέτες προϊόντων που βρίσκονται στην ευρωπαϊκή αγορά συνεχίζονται με σκοπό την ενημέρωση των καταναλωτών *. 
Σπύρος Κιτσινέλης
www.protagon.gr