Ανθρώπινο έμβρυο 3 μέρες μετά τη γονιμοποίηση. Οι ερευνητές δημιούργησαν έμβρυα από ωάρια και κύτταρα δέρματος. (Φωτογραφία: Associated Press )
Σεούλ
Χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη κύτταρα από το δέρμα δύο ενήλικων ανθρώπων, διεθνής ομάδα ερευνητών δημιούργησε έμβρυα από τα οποία απομονώθηκαν στη συνέχεια πολύτιμα βλαστοκύτταρα -ένα επίτευγμα που φέρνει ένα βήμα πιο κοντά την παραγωγή ιστών και οργάνων κατά παραγγελία, ίσως όμως και τη γέννηση ανθρώπινων κλώνων. Οι αμερικανοί και νοτιοκορεάτες ερευνητές τροποποίησαν την τεχνική της μεταφοράς πυρήνα, η οποία χρησιμοποιήθηκε το 1996 για την κλωνοποίηση του προβάτου Ντόλι και βελτιώθηκε μόλις πέρυσι στο Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον...
Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές αφαίρεσαν τον πυρήνα με το γενετικό υλικό από 77 ωάρια και τον αντικατέστησαν με τον πυρήνα κυττάρων που είχαν ληφθεί από το δέρμα δύο ανδρών, 35 και 75 ετών. Οι περισσότερες απόπειρες απέτυχαν, δύο όμως από τα ωάρια εξελίχθηκαν σε έμβρυα, από τα οποία απομονώθηκαν πολύτιμα βλαστοκύτταρα.
Τα εμβρυακά βλαστοκύτταρα μπορούν δυνητικά να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση μιας πληθώρας ασθενειών, ακόμα και για την καλλιέργεια οργάνων στο εργαστήριο.
Μέχρι σήμερα, η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη είχε εφαρμοστεί μόνο σε κύτταρα εμβρύων, και όχι σε κύτταρα από ενήλικες όπως τώρα.
Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Cell Stem Cell.
Η μέθοδος της μεταφοράς πυρήνα (ή πυρηνικής μεταφοράς) που χρησιμοποιήθηκε στην τελευταία μελέτη είναι μία από τις τρεις γνωστές μεθόδους παραγωγής εμβρυακών βλαστοκυττάρων. Μια άλλη λύση είναι η χρήση εμβρύων που έχουν περισσέψει από κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης, τεχνική η οποία έχει αποδειχθεί αμφιλεγόμενη. Η τρίτη μέθοδος, η πλέον υποσχόμενη μέχρι σήμερα, ήταν η μετατροπή απλών κυττάρων σε βλαστοκύτταρα με την εισαγωγή τριών επιπλέον γονιδίων, τεχνική που βραβεύτηκε με Νόμπελ το 2012.
Πρόσφατα, μάλιστα, αμερικανοί και ιάπωνες ερευνητές ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν εμβρυακά βλαστοκύτταρα απευθείας από σωματικά κύτταρα χωρίς να απαιτούνται επιπλέον γονίδια. Μέχρι στιγμής όμως το πείραμα δεν έχει αναπαραχθεί από άλλες ομάδες και η μελέτη δέχεται επικρίσεις.
Ο πρώτος επιστήμονας που ισχυρίστηκε ότι πέτυχε να δημιουργήσει έμβρυα από κύτταρα ενήλικων ανθρώπων ήταν ο νοτιοκορεάτης Χουάνγκ Γου-σουκ το 2004. Αργότερα όμως η μελέτη του αποδείχθηκε απάτη και ο ίδιοςκαταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση με αναστολή.
Η τελευταία μελέτη αφορά τη λεγόμενη θεραπευτική κλωνοποίηση, δηλαδή την κλωνοποίηση με στόχο τη λήψη εμβρυακών βλαστοκυττάρων συμβατών με οποιονδήποτε συγκεκριμένο ασθενή.
Δεδομένου όμως ότι οι ερευνητές δημιούργησαν δυνητικά βιώσιμα έμβρυα, η μελέτη τους δείχνει ότι η μέθοδος της μεταφοράς πυρήνας μπορεί δυνητικά να εφαρμοστεί και για τη γέννηση κλωνοποιημένων ανθρώπων -κάτι που απαγορεύεται ρητά στις περισσότερες χώρες.
Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ
