Οι προπαππούδες μας που ζούσαν ανάμεσα στους δεινόσαυρους πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια ήταν άσχημοι σαν αρουραίοι και μάλλον έτρωγαν έντομα στα δέντρα. Αυτό δείχνει ένα σημαντικό νέο απολίθωμα από την Κίνα, το οποίο αντιστοιχεί στον αρχαιότερο γνωστό πρόγονο των πλακουντοφόρων θηλαστικών -της μεγάλης ομάδας στην οποία ανήκουν οι άνθρωπο, αλλά όχι τα καγκουρό. Τα σημερινά θηλαστικά (δηλαδή τα ζώα που θηλάζουν και έχουν τρίχες) χωρίζονται σε τρεις ομάδες: τα μαρσιποφόρα, που περιλαμβάνουν τα καγκουρό, τα κοάλα και άλλα ζώα της Ωκεανίας και της Νοτίου Αμερικής, τα οποία μεγαλώνουν τα μικρά τους σε έναν ειδικό δερμάτινο σάκο στην κοιλιά τους· τα πλακουντοφόρα, που περιλαμβάνουν σχεδόν όλα τα άλλα θηλαστικά, από τον άνθρωπο μέχρι το πάντα...
και τα παράξενα και λιγοστά μονοτρήματα, όπως ο πλατύπους, τα οποία ναι μεν θηλάζουν αλλά γεννούν αβγά.
Ο διαχωρισμός των θηλαστικών
Παλαιοντολόγοι και εξελικτικοί βιολόγοι τσακώνονται εδώ και δεκαετίες για το πότε διαχωρίστηκαν οι εξελικτικές γραμμές των πλακουντοφόρων από τα μαρσιποφόρα θηλαστικά, δηλαδή για το πότε έζησε ο τελευταίος κοινός πρόγονος ανθρώπων και καγκουρό.
Τα διαθέσιμα απολιθώματα υπεδείκνυαν ότι αυτό συνέβη στην Κρητιδική περίοδο, πριν από περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια. Γενετικές μελέτες, ωστόσο, έδειχναν ότι ο διαχωρισμός πρέπει να είχε συμβεί αρκετά νωρίτερα.
Και όντως συνέβη νωρίτερα: έρευνα που δημοσιεύεται στο «Nature» περιγράφει το απολίθωμα ενός πλάσματος από την Κίνα που έζησε πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια και είναι το αρχαιότερο γνωστό «ευθήριο», όπως ονομάζεται η ομάδα που οδήγησε στα πλακουντοφόρα θηλαστικά (τα μαρσιποφόρα ανήκουν στα «μεταθήρια» και τα μονοτρήματα «πρωτοθήρια»).
To προγονικό μας είδος ονομάστηκε Juramaia sinensis, δηλαδή «Ιουράσια μητέρα από την Κίνα».Η Juramaia έμοιαζε με μυγαλή ή ποντίκι, ζύγιζε μόλις 15 γραμμάρια, και πιθανότατα ήταν δενδρόβιο και τρεφόταν με έντομα.
Το συμπέρασμα ότι το ζωάκι ανήκει στα ευθήρια προκύπτει από το σχήμα των γόμφιων και των προγόμφιων στις σιαγόνες του και από άλλα ανατομικά χαρακτηριστικά, όπως οι αρθρώσεις.
Νέο εξελικτικό ορόσημο
Η ανακάλυψη της Juramaia είναι σημαντική, καθώς «θέτει ένα νέο εξελικτικό ορόσημο για την προέλευση των πλακουντοφόρων θηλαστικών» λέει στο περιοδικό Science ο Τσε-Σι Λούο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Carnegie στο Πίτσμπουργκ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Αφού όμως τα πρώτα ευθήρια ζούσαν μαζί με τους δεινόσαυρους πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια, τι συνέβαινε εκείνη την περίοδο με τα μαρσιποφόρα;
Η ανακάλυψη της Juramaia δείχνει ότι οι δύο υποομάδες θηλαστικών είχαν ήδη διαχωριστεί εκείνη την εποχή. Με άλλα λόγια, οι πρόγονοι των καγκουρό περιφέρονταν στη Γη μαζί με τους προγόνους των ανθρώπων, δυστυχώς όμως δεν έχουμε ακόμα ανακαλύψει τα απολιθώματά τους.
Newsroom ΔΟΛ, www.in.gr.
