Δύο νέες μελέτες αποκαλύπτουν το γεωλογικό προφίλ του Άρη, όπως εξελίχθηκε με το πέρασμα του χρόνου. Η μια επιβεβαιώνει προηγούμενες έρευνες που κάνουν λόγο για ύπαρξη ωκεανών κατά το μακρινό παρελθόν στον κόκκινο πλανήτη, καθιστώντας τον υποψήφιο για την ύπαρξη ζωής. Η άλλη πάλι αναφέρει ότι ο Άρης είναι «υπερ-ξηρός» για εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια και ως εκ τούτου δεν υπάρχει πιθανότητα να φιλοξενεί σήμερα ζωή...
Την τελευταία δεκαετία ένας μικρός στόλος από δορυφόρους με προηγμένα όργανα παρατήρησης βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Άρη και τον εξερευνούν. Τα δεδομένα που στέλνουν έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι ο Άρης δεν ήταν πάντα μια παγωμένη έρημος όπως σήμερα αλλά διέθετε ωκεανούς.
Υπάρχουν δύο θεωρίες σχετικά με την παρουσία ωκεανών στον Άρη. Η πρώτη κάνει λόγο για έναν ωκεανό που υπήρχε στον κόκκινο πλανήτη πριν από περίπου 4 δις έτη όταν οι κλιματικές συνθήκες εκεί ήταν διαφορετικές και επικρατούσαν υψηλές θερμοκρασίες που ευνοούσαν την παρουσία νερού σε υγρή μορφή. Η δεύτερη θεωρία αναφέρει ότι γεωθερμική δραστηριότητα στον πλανήτη πριν από 3 δις έτη έλιωσε τα αποθέματα πάγων που υπήρχαν στο υπέδαφός του δημιουργώντας έναν ωκεανό στην επιφάνεια.
Τα νέα ευρήματα
Ο δορυφόρος Mars Express της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) εντόπισε στοιχεία που υποδεικνύουν την ύπαρξη ωκεανού. Το πολύ ισχυρό ραντάρ που διαθέτει ο δορυφόρος, το MARSIS, «διείσδυσε» σε βάθος 60-80 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του Άρη. Ομάδα επιστημόνων από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ που μελέτησαν τα στοιχεία από το ραντάρ υποστηρίζει ότι στο υπέδαφος του πλανήτη υπάρχουν αποδείξεις για την ύπαρξη ενός ωκεανού στο μακρινό παρελθόν.
Αναφέρουν συγκεκριμένα ότι ο πάγος αλλά και τα ιζήματα που υπάρχουν στο υπέδαφος του Αρη είναι απομεινάρια ενός ωκεανού. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο ωκεανός αυτός είχε μικρή διάρκεια ζωής. Εκτιμούν ότι διατηρήθηκε για περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια και στη συνέχεια είτε το νερό πάγωσε και συνέχισε να υπάρχει σε παγωμένη μορφή κάτω από το έδαφος είτε εξατμίστηκε.
Η παρουσία νερού σε υγρή μορφή στον Αρη δημιουργεί ελπίδες στους επιστήμονες ότι ίσως κάποτε να είχαν αναπτυχθεί μορφές ζωής εκεί, ορισμένες από τις οποίες πιθανώς να έχουν καταφέρει να επιβιώσουν με κάποιο τρόπο πιθανώς στο εσωτερικό του πλανήτη. Ομως στην προκειμένη περίπτωση οι ερευνητές αναφέρουν ότι ο συγκεκριμένος ωκεανός δεν θα μπορούσε να αποτελέσει λίκνο ζωής αφού η διάρκεια της ζωής του ήταν πολύ μικρή για να δημιουργηθούν οι απαραίτητες συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία ζωής.
Ο άνυδρος Αρης
Ταυτόχρονα με τη μελέτη για την ύπαρξη του ωκεανού στον Αρη έκανε την εμφάνισή της άλλη μια μελέτη που αναφέρει ότι ο πλανήτης είναι εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια άνυδρος και για αυτό είναι αδύνατο να υπάρχει ζωή σε αυτόν. Ερευνητές του Imperial College London στην Αγγλία μελετούσαν επί τρία χρόνια δεδομένα από την επιφάνεια του Αρη.
Όπως αναφέρουν, ο πλανήτης είναι «υπερ-ξηρός» τα τελευταία 600 εκατομμύρια έτη γεγονός που κάνει απαγορευτική την παρουσία ζωής, τουλάχιστον στην επιφάνειά του. Σύμφωνα με τους ερευνητές, στο μακρινό παρελθόν υπήρχε νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Αρη αλλά η παρουσία του διήρκεσε λίγες χιλιάδες έτη. Εκτιμούν ότι το νερό «έζησε» για μόλις πέντε χιλιάδες έτη στην επιφάνεια του Αρη, χρόνος που δεν ήταν δυνατόν να επιτρέψει την δημιουργία συνθηκών για εμφάνιση ζωής. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Geophysical Research Letters.
ΒΗΜΑ SCIENCE