ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2013

«Κβαντικά βήματα» προς τη Μεγάλη Έκρηξη

To σύμπαν αποτελείται από «άτομα του χώρου». Η κβαντική βαρύτητα, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι η νέα θεωρία που χρειάζεται για να περιγράψει τα άτομα αυτά, καθώς και την εξέλιξη του σύμπαντος από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης έως και σήμερα.
Η ενοποίηση της γενικής σχετικότητας με τη κβαντική φυσική, είναι εδώ και περίπου έναν αιώνα το όνειρο των φυσικών. Η ενοποιημένη θεωρία, η κβαντική βαρύτητα, θα πρέπει να είναι σε θέση να περιγράφει όλη την ιστορία του Σύμπαντος, από τη Μεγάλη Έκρηξη μέχρι και σήμερα, εντός ενός μοναδικού πλαισίου. Επιστήμονες του Ινστιτούτου Max Planck στη Γερμανία, και του ερευνητικού κέντρου Perimeter στον Καναδά, δουλεύοντας προς αυτή την κατεύθυνση, κατάφεραν να αναπαράγουν μια από τις πιο γνωστές εξισώσεις της κοσμολογίας, την εξίσωση Friedmann, χρησιμοποιώντας επαναστατικές ιδέες...
Η σημερινή κατάσταση της φυσικής δεν επαρκεί για να περιγράψουμε επακριβώς τη Μεγάλη Έκρηξη. Αυτό συμβαίνει γιατί ενώ η Γενική Σχετικότητα περιγράφει με επιτυχία φαινόμενα του μακρόκοσμου και η κβαντομηχανική φαινόμενα του μικρόκοσμου, και οι δύο καταρρέουν σε ακραίες συνθήκες ενεργειών. Ο χώρος και ο χρόνος σταματούν να έχουν νόημα εντός μια μαύρης τρύπας, ή τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης, υποδεικνύοντας  πως μια θεωρία ενοποίησης, θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από το χωροχρόνο.

Η επαναστατική ιδέα που χρησιμοποίησαν οι επιστήμονες, ήταν να σταματήσουν να σκέφτονται το χωροχρόνο ως μια συνεχή οντότητα. Οι ερευνητές φαντάζονται πως ο ίδιος ο χώρος αποτελείται από «άτομα». Εφαρμόζοντας τις αρχές της κβαντικής μηχανικής και της σχετικότητας στα άτομα χώρου, προκύπτει μια ενοποιητική ιδέα. Είναι μια ιδέα που συνδέεται στενά με τη κβαντική βαρύτητα βρόχων, όμως οι ερευνητές την πήγαν ένα βήμα παραπέρα.
«Μπορούμε να περιγράψουμε τη συμπεριφορά μιας ποσότητας νερού που ρέει, χρησιμοποιώντας τους νόμους της υδροδυναμικής», λέει ο Daniele Orti, φυσικός του Ινστιτούτου Άλμπερτ Αϊνστάιν. «Όσο προχωράμε όμως σε μικρότερες κλίμακες, φτάνουμε στα άτομα, και τότε η υδροδυναμική δεν ισχύει. Χρειαζόμαστε τη κβαντική φυσική». Το ίδιο ισχύει και με το χώρο, λένε οι ερευνητές: η νέα θεωρία που χρειάζεται για να περιγράψει τα άτομα χώρου είναι η κβαντική βαρύτητα.
Το να εξαχθούν γενικότεροι νόμοι από τη συμπεριφορά «ατόμων» είναι μια επίπονη μαθηματική διαδικασία. Στο συγκεκριμένο έργο τα κατάφεραν όμως με μεγάλη επιτυχία, καθώς πρόκειται για την πρώτη φορά που ανακατασκευάζεται μια βασική εξίσωση που περιγράφει τον Σύμπαν, η εξίσωση Friedmann, από επιχειρήματα που ξεκινάνε από τα άτομα χώρου, φτάνοντας σε ένα Σύμπαν που διαστέλλεται, γεφυρώνοντας έτσι το χάσμα μικρόκοσμου και μακρόκοσμου. Ο Ρώσος μαθηματικός Alexander Friedmann, είχε εξάγει την ομώνυμη εξίσωση τη δεκαετία του 1920 από μια άλλη σκοπιά, χρησιμοποιώντας τη Γενική Σχετικότητα.
Το επόμενο βήμα για την ομάδα των ερευνητών είναι να ασχοληθούν με κάτι πολύ πιο δύσκολο: τη μελέτη της Μεγάλης Έκρηξης. Αν η προσπάθειά τους στεφθεί με επιτυχία ίσως μπορέσουν να εξηγήσουν μυστήρια της κοσμολογίας όπως ο κοσμικός πληθωρισμός και η σκοτεινή ενέργεια.
«Θα μπορέσουμε να καταλάβουμε πραγματικά την εξέλιξη του Σύμπαντος, μόνο όταν θα έχουμε μια θεωρία κβαντικής βαρύτητας» λέει ο φυσικός Lorenzo Sidoni, που συμμετείχε στην ομάδα. Η εργασία των ερευνητών δημοσιεύεται στο περιοδικό Physical Review Letters.
www.naftemporiki.gr