ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013

Ένα ηλιακό σύστημα σαν το δικό μας


Μια ομάδα αστροφυσικών του Γερμανικού Κέντρο Αεροδιαστημικής εντόπισε το πιο πολυπληθές ηλιακό σύστημα μέχρι σήμερα, ανακάλυψη που αποτελεί σημαντικό βήμα στην έρευνα για κόσμους που μοιάζουν με το δικό μας, με απώτατο σκοπό την ανακάλυψη μιας «δεύτερης Γης». Σύμφωνα με το άρθρο που δημοσιεύεται στο περιοδικό Astrophysical Journal, επτά πλανήτες περιστοιχίζουν το άστρο ΚΟΙ-351 (Kepler Object of Interest -351), 2.500 έτη φωτός μακριά μας, ενώ βρίσκονται σε διάταξη παρόμοια με αυτή του Ηλιακού μας Συστήματος: οι μικρότεροι βραχώδεις πλανήτες στις εσωτερικές τροχιές και οι μεγαλύτεροι αέριοι γίγαντες σε πιο μεγάλες τροχιές γύρω από το άστρο τους. Οι τρεις εσωτερικοί πλανήτες μάλιστα έχουν περιόδους περιστροφής  60, 211 και 331 ημερών, αρκετά κοντά στους χρόνους που χρειάζονται ο Ερμής, η Αφροδίτη και Άρης για να κάνουν μία περιστροφή γύρω από τον Ήλιο... 
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης κανένα άλλο πλανητικό σύστημα δε δείχνει τόσες ομοιότητες με τον κόσμο μας στην αρχιτεκτονική του όσο το σύστημα γύρω από το ΚΟΙ-351.  «Η ανακάλυψη αυτού του σύνθετου πλανητικού συστήματος μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα τις διαδικασίες που ευθύνονται για τη δημιουργία τέτοιων συστημάτων», δήλωσε σχετικά ο Χάικε Ράουερ, επικεφαλής για την έρευνα εξωπλανητών του γερμανικού Ινστιτούτου Πλανητικής Έρευνας, και καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Μέχρι σήμερα είναι γνωστοί περίπου 1.000 εξωπλανήτες, όμως γνωρίζουμε μόνο 170 άστρα που φιλοξενούν περισσότερους από έναν πλανήτη. Αυτό δε σημαίνει πως τα υπόλοιπα άστρα δε περιτριγυρίζονται από περισσότερους πλανήτες, όμως ο εντοπισμός τους είναι δυσκολότερος, καθώς η παρουσία πολλών πλανητών μπορεί να δυσκολέψει την ανάγνωση και ανάλυση των παρατηρήσεων. Για τη συγκεκριμένη ανακάλυψη μάλιστα χρειάστηκε η ανάπτυξη εξειδικευμένου λογισμικού, στο οποίο χρησιμοποιήθηκε ένας αλγόριθμος που επέτρεψε στους επιστήμονες να φιλτράρουν τα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ, το οποίο υπέδειξε περισσότερους από 3.500 πιθανούς πλανήτες.
Στην αναζήτηση εξωπλανητών, οι ερευνητές ενδιαφέρονται για περιοδικές μεταβολές στη φωτεινότητα ενός άστρου, που ίσως να προκαλείται από κάποιον πλανήτη που παρεμβάλλεται εκείνη τη στιγμή μεταξύ του άστρου και του τηλεσκοπίου. Καθώς τα δεδομένα από τις παρατηρήσεις είναι πολλά, τεχνολογικές εξελίξεις όπως αυτή αναμένεται να βοηθήσουν στην αξιοποίηση μεγάλου όγκου δεδομένου, ειδικότερα από μελλοντικά διαστημικά τηλεσκόπια.
www.naftemporiki.gr