ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2014

Η… τιρκουάζ πλευρά της Σελήνης: Νέες παρατηρήσεις αποκάλυψαν την απόχρωση του «σκοτεινού» κόσμου του φεγγαριού

Καλλιτεχνική απεικόνιση του φωτός που αντανακλάται στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης μέσα από το θρυλικό τρίγωνο του ομώνυμου δίσκου των Pink Floyd. Οπως αποδείχτηκε το φως αυτό είναι τιρκουάζ
Κοπεγχάγη 
Τη λεγόμενη «σκοτεινή» πλευρά της Σελήνης παρατήρησε για δύο έτη διεθνής ομάδα ερευνητών. Διαπίστωσε ότι το φως που αντανακλάται από αυτή την περιοχή της Σελήνης προς τη Γη έχει χρώμα... τιρκουάζ. Η ανακάλυψη αναμένεται να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων, μεγαλύτερης ακρίβειας μετεωρολογικών μοντέλων για τη Γη. Η Σελήνη ολοκληρώνει μία περιφορά γύρω από τη Γη στον ίδιο περίπου χρόνο που χρειάζεται για να περιστραφεί γύρω από τον εαυτό της (περίπου 4 εβδομάδες). Ετσι στρέφει πάντα το ίδιο ημισφαίριο προς τη Γη το οποίο έχει λάβει την ονομασία «κοντινή πλευρά» ενώ το άλλο ημισφαίριο ονομάζεται «μακρινή» ή «αθέατη» πλευρά...
Κατά την κίνηση της Σελήνης μια περιοχή της δεν δέχεται άμεσα το φως του Ήλιου, αλλά φωτίζεται από το φως που αντανακλάται από τη Γη. Αυτή η περιοχή ονομάζεται «σκοτεινή» και δεν έχει σχέση με τη μακρινή πλευρά της Σελήνης. Αυτή η «σκοτεινή» πλευρά έγινε διάσημη από τον περίφημο δίσκο των Pink Floyd «The Dark Side of the Moon» που κυκλοφόρησε το 1973 και παρέμεινε στους καταλόγους των επιτυχιών (charts) για 15 συναπτά έτη πουλώντας δεκάδες εκατομμύρια αντίτυπα. Σε πολλές περιπτώσεις, όταν γίνεται αναφορά στην αθέατη πλευρά της Σελήνης, χρησιμοποιείται (κακώς) ο όρος «σκοτεινή» δημιουργώντας παρερμηνείες.

Η αποκάλυψη
Οι ερευνητές τοποθέτησαν ειδικά όργανα και φίλτρα στο τηλεσκόπιο που βρίσκεται στο Αστεροσκοπείο Mauna Loa στη Χαβάη και έκαναν παρατηρήσεις της Σελήνης τα τελευταία δύο έτη.  Το τηλεσκόπιο που χρησιμοποίησαν  ανήκει στην Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ). Η αντανάκλαση του ηλιακού φωτός στη Γη προσδίδει στον πλανήτη μας τη γνώριμη γαλαζωπή απόχρωσή του.
Αυτό το γαλαζωπό φως αντανακλάται στη Σελήνη και οι ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν τι μορφή (τι απόχρωση) έχει το φως όταν αυτό επιστρέφει στη Γη. Οι ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους στο αποτέλεσμα των αντανακλάσεων στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης.
«Οι αστροναύτες που έχουν βρεθεί στη Σελήνη έχουν περιγράψει τη Γη ως έναν γαλάζιο βόλο. Μην έχοντας προσωπική διαστημική εμπειρία δεν μπορώ να γνωρίζω τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Οταν αυτό το γαλάζιο φως χτυπά την επιφάνεια της Σελήνης γίνεται γαλαζοπράσινο, παίρνει μια απόχρωση που εμείς ονομάζουμε τιρκουάζ. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχει μια ακριβής χρωματική ανάλυση για τη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης»αναφέρει ο Πέτερ Θέιλ του Μετεωρολογικού Ινστιτούτου της Κοπεγχάγης που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Στο παρελθόν είχαν γίνει κάποιες απόπειρες για να δούμε τα… χρώματα της σκοτεινής πλευράς της Σελήνης αλλά είχαν όλες αποτύχει και έτσι οι επιστήμονες εγκατέλειψαν την προσπάθεια. Η τελευταία απόπειρα είχε γίνει το 1965 σε ένα αστεροσκοπείο της Νοτίου Αφρικής.
Η σημαντική εξέλιξη
Η ανακάλυψη της απόχρωσης της σκοτεινής πλευράς της Σελήνης θεωρείται εξαιρετικά χρήσιμη αφού θα βοηθήσει τους επιστήμονες να παρατηρούν και να αναλύουν καλύτερα την απόχρωση της Γης. Αυτό με τη σειρά του θα είναι χρήσιμο στην ανάπτυξη καλύτερων κλιματικών μοντέλων, μερικά από τα οποία περιλαμβάνουν τις αλλαγές στον σχηματισμό των νεφών στον πλανήτη μας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astronomy and Astrophysics».
www.tovima.gr