ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Αρχαίων hi-tech: Η ΕΜΑΕΤ «ζωντανεύει» αρχαία τεχνολογικά επιτεύγματα δημιουργώντας ομοιώματα



Την πρώτη φορά που ο γιος μου ανέβηκε στον Ιερό Βράχο ήταν στο καροτσάκι και δεν έλεγε πολλά. Ενας μικρός Γάλλος όμως, εκεί γύρω στα 4, που παράβγαινε με τους γονείς του ανεβαίνοντας και έριχνε κλεφτές ματιές προς εμάς για να βεβαιωθεί ότι επίσης θα μας ξεπεράσει στην ανηφόρα, στάθηκε εντυπωσιασμένος όταν έφτασε στην κορυφή. Ξεχνώντας να πανηγυρίσει τη νίκη του, ο μικρός με το κεφάλι γερμένο πίσω ώστε να μπορεί να δει τις κολόνες μέχρι επάνω αναφώνησε: «Είναι τόσο ψηλές!». Και γυρνώντας στους γονείς του πρόσθεσε: «Πώς το έφτιαξαν αυτό;». Πιθανότατα ο νεαρός επισκέπτης της Ακρόπολης των Αθηνών δεν είχε επίγνωση του τι ακριβώς σήμαινε το ερώτημά του, το ύψος και μόνο, δηλαδή, ήταν αρκετό για να εντυπωσιαστεί χωρίς να λάβει υπόψη τον χρόνο που χτίστηκε ο Παρθενώνας...

Πάντως, άκουγε με μεγάλη συγκέντρωση την απάντηση που του έδινε ο πατέρας του. Δεν ήμουν αρκετά κοντά τους για να την ακούσω, αλλά κάποιες τέτοιες σκηνές προετοιμάζουν τους γονείς για αυτά που έπονται σε σχέση με τα καθήκοντά τους.

Τι θα απαντούσα λοιπόν στο παιδί μου όταν θα μπορούσε να μου κάνει την ίδια ερώτηση; Αναζητώντας εμπεριστατωμένες απαντήσεις και ενθυμούμενη μια εξαιρετική σχετική ομιλία του ομότιμου σήμερα καθηγητού του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Θεοδοσίου Τάσιου, ανακάλυψα την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ) η οποία φιλοξενείται στο Τεχνολογικό Επιμελητήριο τη Ελλάδος (www.emaet.tee.gr). Η ΕΜΑΕΤ, που φέτος συμπληρώνει 20 χρόνια ζωής, οργανώνει διαλέξεις, επισκέψεις σε μουσεία όπου μπορεί κανείς να γίνει μάρτυρας των τεχνολογικών επιτευγμάτων των αρχαίων Ελλήνων, σεμινάρια για καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης, συνέδρια... Εκτός από τα παραπάνω όμως έχει επίσης αναλάβει να «ζωντανέψει» αρχαία τεχνολογικά επιτεύγματα δημιουργώντας ομοιώματα (είτε του ιδίου μεγέθους είτε σε κλίμακα) τα οποία κατά καιρούς μπορεί κανείς να μελετήσει σε ειδικές εκθέσεις που διοργανώνονται. (Αυτή τη στιγμή μια τέτοια έκθεση φιλοξενείται στην Κύπρο.) 



Μέχρι λοιπόν η έκθεση (την οποία, όπως πληροφορηθήκαμε, αγκάλιασαν οι εκπαιδευτικοί της νήσου και στην οποία συρρέουν οι μαθητές) να έλθει στη χώρα μας, μπορούμε να απολαύσουμε μερικά από τα εκθέματά της από το σπίτι μας. Το βιβλίο που σας παρουσιάζουμε σήμερα είναι στην πραγματικότητα ένα επετειακό λεύκωμα για τα 20 χρόνια της ΕΜΑΕΤ. Σε αυτό θα βρείτε εικόνες των ομοιωμάτων των αρχαίων τεχνολογικών επιτευγμάτων που θα γοητεύσουν ακόμη και αυτούς που είναι σχετικοί με το θέμα: από την αθηναϊκή τριήρη και το αποχετευτικό σύστημα του Ακρωτηρίου της Θήρας (17ος αιώνας π.Χ.!) ως τον υδραυλικό τηλέγραφο του Αινεία, το οδόμετρο του Ηρωνος και την ανυψωτική μηχανή, τον γερανό δηλαδή που χρησιμοποιήθηκε για το χτίσιμο του Παρθενώνα, το βιβλίο προσφέρεται για πολλές συζητήσεις με τα παιδιά σας και όχι μόνο. 

soufleri@tovima.gr
www.tovima.gr