ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

FAO: Αρχίστε να τρώτε (!) μέδουσες


Ο Οργανισμός του ΟΗΕ για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία (FAO) συνιστά, σε έκθεσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα στη Ρώμη, την ανάπτυξη διατροφικών προϊόντων με βάση τις μέδουσες, για να αντισταθμιστεί η διάδοση αυτού του ζελατινώδους ζώου που απειλεί τα αποθέματα των ψαριών. Οι μέδουσες είναι όλο και περισσότερο παρούσες στους ωκεανούς ολόκληρου του κόσμου, αναφέρει ο FAO επικαλούμενος τους εμπειρογνώμονες οι οποίοι μιλούν για έναν «ωκεανό μεδουσών» που παίρνει τη θέση ενός «ωκεανού ψαριών». «Αν δεν καταφέρνετε να τις καταπολεμήσετε... φάτε τις!», προτείνουν οι ειδικοί αυτοί, οι οποίοι συνιστούν την ανάπτυξη προϊόντων διατροφής με βάση τις μέδουσες...
Μια άλλη δυνατότητα θα ήταν η εκμετάλλευση της «αθάνατης μέδουσας» (Turritopsis nutricula): ικανή να αντιστρέφει τη διαδικασία της γήρανσης, υπόσχεται την επεξεργασία προϊόντων αναζωογονητικών για τους ανθρώπους, προτείνει επίσης ο οργανισμός.
Διότι για τον FAO, η μεγάλη αύξηση των πληθυσμών των μεδουσών μπορεί να είναι μία από τις αιτίες της μείωσης των αλιευτικών αποθεμάτων που διαπιστώνεται στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.
"Η υπεραλιεία, η οποία εξαφανίζει τα μεγάλα θαλάσσια αρπακτικά, είναι ένας από τους παράγοντες που εξηγούν αυτό τον πολλαπλασιασμό των μεδουσών. Ένας φαύλος κύκλος μπορεί να ακολουθήσει, αφού οι μέδουσες τρέφονται με τις νύμφες ψαριών και με μικρά ψάρια», διευκρινίζει ο FAO.
Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, συνήθως «λαμβάνονται υπόψη μόνον οι επιπτώσεις της αλιείας από τον άνθρωπο για να προσδιοριστούν τα όρια αναφοράς για μια αειφόρο αλιεία».
Όμως «οι μέδουσες μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στα αυγά και τις νύμφες των ψαριών, είτε άμεσα είτε επειδή ανταγωνίζονται άλλα είδη για την τροφή τους. Πρέπει συνεπώς να τις παίρνουμε υπόψη σε κάθε οικοσυστημική προσέγγιση της διαχείρισης των αλιευμάτων».
Οι βλάβες που προκαλούνται από τις μέδουσες στα αλιευτικά αποθέματα εμφανίσθηκαν στην αρχή της δεκαετίας του 1980, όταν η μέδουσα Mnemiopsis leidyi, ένα είδος που ζει συνήθως στον Ατλαντικό Ωκεανό, εισήχθη τυχαία στη Μαύρη Θάλασσα, όπου είχε καταστροφικά αποτελέσματα στους πληθυσμούς των αλιευμάτων, γονατίζοντας την τοπική αλιεία, σύμφωνα με το FAO.
Το πρόβλημα δεν λύθηκε παρά με την έλευση στη Μαύρη Θάλασσα ενός άλλου είδους, της Beroe ovata, που τρέφεται με τις μέδουσες Mnemiopsis.
Μολονότι οι λόγοι που εξηγούν αυτό το φαινόμενο δεν είναι πλήρως κατανοητοί, περιλαμβάνουν αναμφίβολα, εκτός από την υπεραλιεία, την άνοδο της θερμοκρασίας του κλίματος και την αύξηση των θρεπτικών ουσιών στα ύδατα.
www.kathimerini.gr