Ουάσινγκτον
Πειράματα
που βασίστηκαν σε οπτικές ίνες για την ενεργοποίηση και την
απενεργοποίηση συγκεκριμένων νευρώνων στον εγκέφαλο ρίχνουν νέο φως στη
βιολογία της ψυχαναγκαστικής διαταραχής. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Columbia στη Νέα Υόρκη αναφέρουν στο
περιοδικό Science ότι η σχετικά νέα αυτή τεχνική, με την ονομασία
«οπτογενετική», πυροδότησε επαναλαμβανόμενες, ψυχαναγκαστικές
συμπεριφορές σε ποντίκια. Στο ίδιο τεύχος του περιοδικού δημοσιεύεται όμως και μια δεύτερη μελέτη,
στην οποία ερευνητές του ΜIT χρησιμοποίησαν την οπτογενετική για να
σταματήσουν τα συμπτώματα σε «ψυχαναγκαστικά» ποντίκια...
Στον άνθρωπο, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ή ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή) χαρακτηρίζεται από έμμονες σκέψεις ή/και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, στις οποίες επιδίδεται ο ασθενής σε μια προσπάθεια να απαλλαγεί από το άγχος. Οι πάσχοντες μπορεί για παράδειγμα να πλένουν τα χέρια τους ασταμάτητα ή να ελέγχουν διαρκώς αν άφησαν αναμμένο το θερμοσίφωνα.
Απεικονιστικές μελέτες σε ασθενείς έχουν δείξει ότι η ασθένεια σχετίζεται με ιδιαιτερότητες δύο περιοχών του εγκεφάλου, τον κογχομετωπιαίο φλοιό, που βρίσκεται πίσω από τα μάτια, και μια βαθύτερη περιοχή στο μέσο του εγκεφάλου που ονομάζεται βασικά γάγγλια.
Η νέα μελέτη δείχνει να επιβεβαιώνει τις υποψίες για το ρόλο αυτών των περιοχών. Η ερευνητική ομάδα του Columbia, με επικεφαλής τη Σούζαν Αχμάρι, μόλυναν τους εγκεφάλους των πειραματόζωων με γενετικά τροποποιημένους ιούς, οι οποίοι μετέφεραν τα γονίδια φωτοευαίσθητων πρωτεϊνών.
Τα κύτταρα του κογχομετωπιαίου φλοιού έγιναν έτσι ευαίσθητα στο φως, και μπορούσαν να ενεργοποιούνται κατά βούληση με τη χρήση εμφυτευμένων οπτικών μηνών που παρέμεναν ενεργές για λίγα λεπτά κάθε μέρα.
Λίγες ημέρες αργότερα, τα ποντίκια άρχισαν να παρουσιάζουν ένα σύμπτωμα που θυμίζει την ψυχαναγκαστική διαταραχή: περιποιούνταν το τρίχωμά τους αδιάκοπα, σαν να μην μπορούσαν να σταματήσουν.
Τα αποτελέσματα του πειράματος, αναφέρουν οι ερευνητές, δείχνουν ότι ο κογχομετωπιαίος φλοιός πράγματι έχει σχέση με την ασθένεια και αποτελεί πιθανώς ένα από τα αίτιά της. Η δεύτερη μελέτη στο περιοδικό Science δείχνει το ίδιο για τη δεύτερη εμπλεκόμενη περιοχή, τα βασικά γάγγλια.
Σε αυτή την περίπτωση, οι ερευνητές του MIT χρησιμοποίησαν οπτικές ίνες για να σταματήσουν την ψυχαναγκαστική περιποίηση της γούνας σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που είχαν αναγκαστεί τεχνητά να εμφανίσουν ψυχαναγκαστικά συμπτώματα. Το φως σε αυτή την περίπτωση διοχετεύτηκε σε μια περιοχή που στέλνει σήματα στα βασικά γάγγλια.
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι τα βασικά γάγγλια μπορούν να μπλοκάρουν σε κανονικές συνθήκες τις αυτόματες, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
Η αλήθεια όμως είναι ότι οι δύο νέες μελέτες χρησιμοποίησαν διαφορετικές «ράτσες» ποντικών και εξέτασαν διαφορετικά κυκλώματα του εγκεφάλου.
Σίγουρα, τα ευρήματα δεν εξηγούν πλήρως τη βιολογία του ψυχαναγκασμού, προσθέτουν όμως ακόμα ένα κομμάτι στο μεγάλο παζλ της ασθένειας.
Στον άνθρωπο, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ή ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή) χαρακτηρίζεται από έμμονες σκέψεις ή/και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, στις οποίες επιδίδεται ο ασθενής σε μια προσπάθεια να απαλλαγεί από το άγχος. Οι πάσχοντες μπορεί για παράδειγμα να πλένουν τα χέρια τους ασταμάτητα ή να ελέγχουν διαρκώς αν άφησαν αναμμένο το θερμοσίφωνα.
Απεικονιστικές μελέτες σε ασθενείς έχουν δείξει ότι η ασθένεια σχετίζεται με ιδιαιτερότητες δύο περιοχών του εγκεφάλου, τον κογχομετωπιαίο φλοιό, που βρίσκεται πίσω από τα μάτια, και μια βαθύτερη περιοχή στο μέσο του εγκεφάλου που ονομάζεται βασικά γάγγλια.
Η νέα μελέτη δείχνει να επιβεβαιώνει τις υποψίες για το ρόλο αυτών των περιοχών. Η ερευνητική ομάδα του Columbia, με επικεφαλής τη Σούζαν Αχμάρι, μόλυναν τους εγκεφάλους των πειραματόζωων με γενετικά τροποποιημένους ιούς, οι οποίοι μετέφεραν τα γονίδια φωτοευαίσθητων πρωτεϊνών.
Τα κύτταρα του κογχομετωπιαίου φλοιού έγιναν έτσι ευαίσθητα στο φως, και μπορούσαν να ενεργοποιούνται κατά βούληση με τη χρήση εμφυτευμένων οπτικών μηνών που παρέμεναν ενεργές για λίγα λεπτά κάθε μέρα.
Λίγες ημέρες αργότερα, τα ποντίκια άρχισαν να παρουσιάζουν ένα σύμπτωμα που θυμίζει την ψυχαναγκαστική διαταραχή: περιποιούνταν το τρίχωμά τους αδιάκοπα, σαν να μην μπορούσαν να σταματήσουν.
Τα αποτελέσματα του πειράματος, αναφέρουν οι ερευνητές, δείχνουν ότι ο κογχομετωπιαίος φλοιός πράγματι έχει σχέση με την ασθένεια και αποτελεί πιθανώς ένα από τα αίτιά της. Η δεύτερη μελέτη στο περιοδικό Science δείχνει το ίδιο για τη δεύτερη εμπλεκόμενη περιοχή, τα βασικά γάγγλια.
Σε αυτή την περίπτωση, οι ερευνητές του MIT χρησιμοποίησαν οπτικές ίνες για να σταματήσουν την ψυχαναγκαστική περιποίηση της γούνας σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που είχαν αναγκαστεί τεχνητά να εμφανίσουν ψυχαναγκαστικά συμπτώματα. Το φως σε αυτή την περίπτωση διοχετεύτηκε σε μια περιοχή που στέλνει σήματα στα βασικά γάγγλια.
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι τα βασικά γάγγλια μπορούν να μπλοκάρουν σε κανονικές συνθήκες τις αυτόματες, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
Η αλήθεια όμως είναι ότι οι δύο νέες μελέτες χρησιμοποίησαν διαφορετικές «ράτσες» ποντικών και εξέτασαν διαφορετικά κυκλώματα του εγκεφάλου.
Σίγουρα, τα ευρήματα δεν εξηγούν πλήρως τη βιολογία του ψυχαναγκασμού, προσθέτουν όμως ακόμα ένα κομμάτι στο μεγάλο παζλ της ασθένειας.
Newsroom ΔΟΛ, www.in.gr
