ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Τετάρτη 2 Μαΐου 2012

Εκλογές με…πανσέληνο, παλίρροιες και διάττοντες αστέρες

Το πιο μεγάλο φεγγάρι του έτους θα λάμπει στον ουρανό το βράδυ της 5ης και 6ης Μαΐου, καθώς θα συμπέσουν δύο αστρονομικά φαινόμενα: θα υπάρχει πανσέληνος και, ταυτόχρονα, η Σελήνη θα βρίσκεται στην μικρότερη δυνατή απόσταση από τη Γη. Ο συνδυασμός αυτός θα δώσει την ευκαιρία στους ρομαντικούς, ανήμερα των εκλογών, εφόσον οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν, να απολαύσουν ένα πραγματικά «γεμάτο» φεγγάρι. Ταυτόχρονα, το πολύ λαμπερό φεγγάρι θα σκεπάσει με τη λάμψη του μία ακόμη βροχή διαττόντων, τις Ήτα Υδροχοΐδες, που συμπωματικά κορυφώνονται το ίδιο βράδυ. Συγκεκριμένα, στις 03:36 ώρα Γκρίνουιτς (06:36 ώρα Ελλάδος), τα χαράματα της 6ης Μαΐου θα υπάρχει πανσέληνος. Όμως μόλις δύο λεπτά νωρίτερα, στις 03:34 ώρα Γκρίνουιτς (06:34 ώρα Ελλάδος) η τροχιά της Σελήνης θα την φέρει στο κοντινότερο σημείο της από τη Γη, σε απόσταση μόλις 356.953 χιλιομέτρων...
Επειδή η τροχιά του δορυφόρου μας δεν είναι κυκλική, ούτε κανονική, η απόστασή του από τη Γη συνεχώς αυξομειώνεται. Το κοντινότερο σημείο κάθε μηνιαίας τροχιάς της Σελήνης λέγεται περίγειο και το μακρινότερο απόγειο. Τα περίγεια και τα απόγεια μέσα στο έτος αυξομειώνονται. Φέτος το κοντινότερο περίγειο όλου του έτους θα συμβεί στις 6 Μαΐου τα χαράματα, ενώ το μακρινότερο απόγειο, δηλαδή η μεγαλύτερη απόσταση Γης-Σελήνης για το 2012 (που θα είναι 406.450 χιλιόμετρα), θα λάβει χώρα στις 19 Μαΐου.
Όπως φαίνεται από τις δύο αποστάσεις περίγειου - απόγειου, υπάρχει μία σημαντική διαφορά απόστασης της τάξης περίπου των 50.000 χιλιομέτρων, με συνέπεια ο δίσκος του φεγγαριού στις 6 Μαΐου (περίγειο) να φαίνεται κατά 14% μεγαλύτερος σε σχέση με τις 19 Μαΐου (απόγειο).
Καθώς η Σελήνη ασκεί μόνιμη βαρυτική επίδραση στον πλανήτη μας, κάτι που είναι κυρίως ορατό μέσα από τις παλίρροιες στη Γη, στις 5 - 6 Μαΐου, όταν θα υπάρχει το μεγαλύτερο και πλησιέστερο φεγγάρι του έτους, αναμένεται ένταση του φαινομένου των παλιρροιών, κάτι που θα κρατήσει και τις επόμενες μέρες.
Η επόμενη πανσέληνος του 2012 θα συμβεί στις 4 Ιουνίου, ενώ το επόμενο περίγειο θα λάβει χώρα μία μέρα πριν, στις 3 Ιουνίου, οπότε η απόσταση Γης-Σελήνης θα είναι 358.482 χιλιόμετρα.
Άλλη μία βροχή από πεφταστέρια
Εξάλλου, συμπτωματικά, στο ίδιο διήμερο, στις 5 και 6 Μαΐου, θα κορυφωθεί και η δραστηριότητα μίας ακόμη ανοιξιάτικης βροχής διαττόντων, των Ήτα Υδροχοΐδων, που άρχισαν να εμφανίζονται από τις 19 Απριλίου και θα διαρκέσουν έως τις 28 Μαΐου. Φαίνεται να προέρχονται από τον αστερισμό του Υδροχόου (από όπου πήραν και το όνομά τους), ενώ η πραγματική προέλευσή τους είναι τα απομεινάρια σωματιδίων που άφησε πίσω του ο κομήτης του Χάλεϊ, όταν αυτά περιοδικά συναντούν την τροχιά της Γης.
Κατά μέσο όρο, στη φάση της αποκορύφωσης, παρατηρούνται σε κατεύθυνση νοτιοανατολική στον ουρανό γύρω στα δέκα μετέωρα (πεφταστέρια) την ώρα, με ταχύτητα περίπου 66 χλμ. την ώρα. Το αστρονομικό φαινόμενο κορυφώνεται μία έως δύο ώρες πριν την αυγή, επειδή όμως παράλληλα ο ουρανός θα κυριαρχείται από το πιο λαμπρό φεγγάρι του 2012, οι ξενύχτηδες, ιδίως στο Βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η Ελλάδα, θα καταφέρουν με δυσκολία να δουν μόνο τα πιο φωτεινά από τα μετέωρα των Υδροχοϊδών. Μεγαλύτερες ελπίδες παρατήρησης θα έχουν οι κάτοικοι του Νοτίου ημισφαιρίου της Γης.
Πηγή: ΑΜΠΕ, www.kathimerini.gr