Καταφύγιο άγριας ζωής η Αττική

Οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν σε μεγάλο τμήμα της πρωτεύουσας, το περιορισμένο πράσινο και το υποβαθμισμένο φυσικό περιβάλλον δεν τα αποθαρρύνουν: τα πουλιά επιμένουν να ζουν στην Αθήνα. Σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η οποία τα τελευταία χρόνια καταγράφει συστηματικά την ορνιθοπανίδα των υγροτόπων της Αττικής, στο Λεκανοπέδιο ζουν σήμερα περισσότερα από 32.500 πουλιά. Ο αριθμός αυτός εντοπίστηκε το 2011 σε 11 υγροτόπους, οι οποίοι συνιστούν, σύμφωνα με τους ειδικούς, μερικούς από τους πλέον σημαντικούς βιοτόπους της χώρας: Λόγω της γεωγραφικής θέσης και του κλίματός της η Αττική λειτουργεί ως τόπος αναπαραγωγής και διαχείμασης των πουλιών ή ως στάση ανεφοδιασμού κατά τη διάρκεια του μεταναστευτικού ταξιδιού τους...

Στο γεγονός αυτό αποδίδουν οι ειδικοί την ποικιλία της ορνιθοπανίδας που κατεγράφη στην περιοχή.

Συνολικά αναγνωρίστηκαν 157 είδη, εκ των οποίων τα 43 περιλαμβάνονται στην Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης που επιτάσσει τη λήψη μέτρων για την προστασία τους, ενώ άλλα 27 χαρακτηρίζονται ως κινδυνεύοντα, τρωτά ή σχεδόν απειλούμενα από το Κόκκινο Βιβλίο για τα υπό εξαφάνιση ζώα της Ελλάδας.

Από τα είδη αυτά, δέκα παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά χάρη στη δουλειά εθελοντών.

Οπως εξηγούν οι υπεύθυνοι της Ορνιθολογικής Εταιρείας, από τα συλλεχθέντα στοιχεία προέκυψε ότι οι υγρότοποι της Ανατολικής Αττικής χρησιμοποιούνται ως σταθμοί ξεκούρασης και «φαγητού» από τα μεταναστευτικά πουλιά, ενώ οι μεγαλύτεροι υγρότοποι ως τόποι διαχείμασης.

Η λίμνη Κουμουνδούρου στον Ασπρόπυργο φιλοξενεί τους μεγαλύτερους αριθμούς υδροβίων, ενώ οι λιμνοθάλασσες τους μεγαλύτερους πληθυσμούς παρυδάτιων και καλοβατικών (αυτά που έχουν λεπτά και μακριά πόδια) πουλιών.

Σημαντικό ρόλο στην ορνιθοπανίδα της Αττικής διαδραμάτισε και ο υγρότοπος του Λουτρού στα Σπάτα, ο οποίος πλημμύρισε ύστερα από χρόνια, με αποτέλεσμα να κατακλυστεί από μεταναστευτικά πουλιά και να γίνει χώρος φωλιάσματος για πολλά υδρόβια και παρυδάτια είδη.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα η Ορνιθολογική Εταιρεία τονίζει ότι η παρουσία και η αφθονία των πουλιών σχετίζεται με την κατάσταση των υγροτόπων, οι οποίοι αντιμετωπίζουν συνεχείς απειλές και πιέσεις κυρίως από την αστικοποίηση της περιβάλλουσας περιοχής και τις υπόλοιπες ανθρωπογενείς δραστηριότητες.

ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΒΙΟΤΟΠΟΥΣ
Οι γλάροι που δεν φοβούνται τη... ρύπανση

Ο εντυπωσιακός αριθμός των πουλιών που παρατηρήθηκαν σε υγροτόπους της Αττικής κατά το 2011 -τουλάχιστον 32.500 πουλιά- αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία από το γεγονός ότι σημαντικό τμήμα της ορνιθοπανίδας αυτής αποτελείται από είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο μαυροκέφαλος γλάρος, ένα επιδημητικό είδος, ο πληθυσμός του οποίου έχει μειωθεί αξιοσημείωτα τα τελευταία χρόνια. Οπως εξηγεί η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ενώ ο μαυροκέφαλος γλάρος ήταν πολυάριθμος μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '80, σήμερα έχει υποστεί αποδεκατισμό. Τα αριθμητικά δεδομένα δίνουν μία σαφή εικόνα: την τελευταία δεκαετία η μείωση του πληθυσμού του αγγίζει ποσοστό 52%, ενώ σήμερα αξιόλογος αριθμός μαυροκέφαλων γλάρων συναντάται στον υγρότοπο Βουρκάρι των Μεγάρων.

Ο πληθυσμός απειλείται κυρίως από ενοχλήσεις για λόγους αναψυχής ή εκτέλεσης έργων στις αποικίες αναπαραγωγής, από την υποβάθμιση, τη διάβρωση ή την αλλοίωση των ακτών και των νησίδων που έχουν ως συνέπεια τον περιορισμό των βιοτόπων όπου μπορούν να φωλιάσουν οι γλάροι, από την ξηρασία η οποία μειώνει τον βαθμό απομόνωσης των νησίδων, από τη θήρευση των νεοσσών, αλλά και από τις καιρικές συνθήκες οι οποίες ορισμένες φορές καταστρέφουν τις αποικίες.

Κατερίνα Ροββά,www.ethnos.gr